Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

12-chizma. Balansning passiv moddalari 

Balans  tomonlarining  tengligini  quyidagi  matematik  formula  bilan  izohlash 

mumkin: 

∑Ba

1

+∑Ba

2

 ═ ∑Bp

1

 + ∑Bp

2

 

Qayerda: 

1.

 

∑Ba

1

- balans aktiv tomonining birinchi bо‘limi jami summasi; 

2.

 

∑Ba

2

- balans aktiv tomonining ikkinchi bо‘limi jami summasi; 

Balansning 

passiv 

moddalari

“Ustav 

kapitali”, 

“Qо‘shilgan 

kapital”, 

“Rezerv 

kapitali”  

“Taqsimlanmag

an foyda 

(qoplanmagan 

zarar)” 

"Maqsadli 

tushum va 

fondlar"

“Uzoq 

muddatli 

qarzlar”, 

“Uzoq 

muddatli 

kreditlar”

“Qisqa 

muddatli 

qarzlar” , 

“Qisqa 

muddatli 

kreditlar”

“Kreditorlar” 

va boshqa 

moddalar

---

232 

 

 

3.

 

∑Bp

1

- balans passiv tomonining birinchi bо‘limi jami summasi; 

4.

 

∑Bp

2

- balans passiv tomonining ikkinchi bо‘limi jami summasi. 

Buxgalteriya  balanslari  qaysi  paytda  va  nima  maqsadda  tuzilishiga  kо‘ra 

boshlang‘ich,  joriy,  tugatilish,  bo’lishish  va  birlashtirish  balanslaridan  iborat 

bо‘ladi. 

 

13-chizma. Жорий балансларнинг тuрлари 

Korxona  paydo  bо‘lgan  paytda  tuzilgan  balans  boshlang‘ich  yoki  kirish 

balansi  deyiladi.Misol  uchun  2002  yil  sentabr  oyida  tadbirkor  oilaviy 

jamg‘armalari  hisobidan  avtomobillarga  yoqilg‘i  quyish  bilan  shug‘ullanadigan 

Ustav  fondi  12000000  million  sо‘mga  teng  bо‘lgan  firmani  tashkil  qildi.  Firma 

“Quvasoy”  shahar  hokimligidan  “Toshmuhammadhoji”  ishlab  chiqarish  –  tijorat 

xususiy  firmasi  nomi  bilan  rо‘yxatdan  о‘tkazilib,  huquqiy  shaxs  maqomi  berildi. 

Ustav  fondining  10000000  sо‘mi  kadastr  belgilab  bergan  qurilish  qiymati 

hisobidan,  qolgan  2000000  sо‘mi  firma  ta’sischilari  oilaviy  jamg‘armalari 

hisobidan shakllantirildi. Ustav fondining 2000000 sо‘mi 3 sentabr kuni bankning 

458  -  sonli  kirim  orderi  bilan  firma  hisob  raqamigi  kirim  qilindi. 

“Toshmuhammadhoji” ishlab chiqarish – tijorat xususiy firmasining kirish balansi 

2-jadvalda keltirilgan kо‘rinishga ega bо‘ladi. 

Korxonalarning  xо‘jalik  faoliyati  davomida  tuziladigan  balanslar  joriy 

balanslar  deyiladi.  Bular  oylik,  kvartallik  va  yillik  bо‘ladi.  3-jadvalda 

“Tomuhammadhoji” xususiy firmasining 1 yanvar 2015 yilga bо‘lgan joriy balansi 

tо‘liq keltirilgan. 

Joriy balanslarning turlari