Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

To’rtinchi operatsiyadan keyingi balans  ko’rinishi  (ming sо‘mlarda). 

 T/r  Moddalar 

Summa  Tr  Moddalar 

Summa 

1 

Asosiy vositalar 

9400,0 

1 

Ustav kapitali 

12000.0 

2 

Tovarlar

 

3280,0 

2 

Taqsimlanmagan foyda 

2118,3 

3 

Pul mablag’lari 

1961,9 

3 

Kelgusi davr sarflari 

13758.9 

4 

Kassa 

100,0 

4 

Rezerv fondi 

2000,0 

5 

Debitorlar 

-bunak to’lovlari 

-boshqa debitorlar 

 

12390,7 

980,0 

5 

Kreditorlar 

-ish haqi bo’yicha qarz 

-boshqa kreditorlar 

 

343,9 

2000,0 

 

Balans 

32422.6 

 

Balans 

32422.6 

 

Yuqorida  ko’rib  chiqilgan  xo’jalik  muomalalarini  balans  tarkibiga  ta’sirini 

quyidagi arifmetik ifodalarda ko’rsatish mumkin: 

1.

 

∑ A+∑U- ∑U ═ ∑P; 

2.

 

∑P+∑U-∑U═∑ A; 

3.

 

∑A+∑U═∑ P+∑U; 

4.

 

∑ A-∑U═∑ P-∑U; 

Bu yerda; 

1.

 

∑ A-balans aktiv tomoniningg jami summasi; 

2.

 

∑ U-sodir bo’lgan xo’jalik operatsiyasinig summasi; 

3.

 

∑ P- balans passiv tomonining jami summasi; 

Ko’rib chiqilgan misollardan quyidagi xulosalarni qilishimiz mumkin:

 

Birinchidan,

  korxonalarning  aktivlarini,  passivlarini  va  majburiyatlarini 

tarkibiga,  joylanishiga,  paydo  bo’lish  manbaalariga  ta’sir  etuvchi  barcha  xo’jalik 

operatsiyalari iqtisodiy mazmun jihatidan to’rt guruhga bo’linar ekan;

 

---

245 

 

 

Ikkinchidan,

  birinchi  guruh  xo’jalik  operatsiyalar  korxona  aktivlarining 

tarkibiga, joylanishiga ta’sir etib balansning ikkita aktiv moddasida ichki o’zgarish 

sodir bo’ladi, balansning umumiy qiymati o’zgarmaydi. Bir aktiv modda kamaysa 

ikkinchi  bir  aktiv  modda  o’sha  summaga  ko’payadi.  Mablag’larni  shakli  yoki 

saqlanish joyi o’zgaradi. Ya’ni mablag’larning qayta gruxlanishi sodir bo’ladi;