Buxgalteriya hisobining umumiy tavsifi

Tushunarlilik va soddalik hisob axborotlarini boshqaruv maq- sadlari uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri, zarur hollarda guruhlangan holda foydalanish imkoniyatidan kelib chiqadi.
Tejamlilik va oqilonalik buxgalteriya hisobi boshqaruv funksi- yasini amalga oshirishi uchun muhim talab hisoblanadi.
Mazkur talabning mazmuni axborotni olish xarajatlarining qiymati hamma vaqt ushbu axborotlardan foydalanishdan kutilayotgan natijalar qiymatidan past bo‘lishini bildiradi. Aks holda bunday vaziyat buxgal- teriya apparatining unga yuklatilgan funksiyalarni uddalay olmayot- ganligi deb baholanadi. Ayni vaqtda buxgalteriya hisobini soddalash- tirish uni oqilona tashkil etishning muhim yo‘nalishi sifatida amaldagi me’yoriy hujjatlarning majburiy talablaridan chetga chiqmasligi lozim.

4. Buxgalteriya hisobining asosiy prinsiplari

Buxgalteriya hisobi axborotlarini hisobning boshqa turlarida shakllanadigan axborotlar bilan qiyoslaganda farq qiladigan belgilari uning asosiy prinsiplariga tayanadi. Ularga asoslangan holda har bir xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan ma’lum mahsulot, ish va xizmatlar bozorida o‘zining moliya-xo‘jalik strategiyasi ishlab chiqiladi.

Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunning 3-moddasiga muvofiq buxgalteriya hisobining asosiy tamoyillari quyidagilar:

• 
  uzluksizlik;
  
• 
  ishonchlilik;
  
• 
  qiyoslanuvchanlik.
  

Har bir prinsipning mohiyatini ochish uchun ularga batafsilroq to‘xtalib o‘tamiz. Demak,
Uzluksizlik. Uzluksizlik printsipi keng ma’noda chuqur falsafiy mazmunga ega bo‘lib, hayotning bardavomligi, uzluksiz, yangi sifat bosqichlarida davom etaverishini bildiradi. Bu mazmun ramziy ma’noda buxgalterlarning xalqaro gerbida Bernulli egri chizig‘i ko‘rinishida ham o‘z ifodasini topgan(2.5-rasm). Ushbu egri chiziq Bernulli vafotidan so‘ng uning qabr toshiga ham o‘yib tushirilgan.
Bernulli egri chizig‘i – hisob insoniyat tarixining ibtidosidayoq paydo bo‘lib, to yerda hayot bor ekan mangu qolishini, uzluksiz davom etishini bildiradi.
Buxgalteriya hisobining uzluksizligi esa korxonaning butun faoliyati davomida sodir bo‘ladigan barcha xo‘jalik operatsiyalari
tasdiqlangan qoida va buxgalteriya hisobi hamda hisobotining me’yorlari asosida tuzilib, qayd qilib borilishini talab etadi.


Quyosh – buxgalteriya hisobi xo‘jalik faoliyatini yoritadi,