Buxgalteriya hisobining umumiy tavsifi

Tarozi – balans, ya’ni muvozanat, tenglik ramzi,
Bernulli egri chizig‘i – hisob insoniyat tarixining ibtidosidayoq paydo bo‘lib, to yerda hayot bor ekan mangu qolishini bildiradi.
sh i o r : Science – fan, Conscience – ishonch,
Independance – mustaqillik

2.5-rasm. Buxgalterlarning xalqaro gerbi

Ishonchlilik. Avvalo, buxgalterlar tomonidan ilmiy, nazariy bilimlarning amaliyotda vijdonan qo‘llanilishi xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatining ishonchli bo‘lishini ta’minlaydi. Buxgalterlik amaliyotida buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobot ma’lumotlari ishonchli, ya’ni haqqoniy holatni aks ettiradigan bo‘lishi lozim. Aks holda buxgalteriya hisobi axborotlaridan foydalanuvchilar noto‘g‘ri qarorlar qabul qilishiga olib kelishi mumkin.
Demak, axborotlar ishonchliligi dastlabki hisob hujjatlarini yuritish va buxgalteriya hisobi registrlarini to‘lg‘azishdan to buxgalteriya balansi va moliyaviy hisobotning boshqa shakllarini taqdim etishgacha bo‘lgan butun buxgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobotni tuzishning asosiy printsipi hisoblanadi.
Qiyoslanuvchanlik, aniqrog‘i ko‘rsatkichlarning qiyoslanuvchanligi.
Keng ma’noda, qiyoslash tushunchasining falsafiy-gnoseologik mazmuni A.Eynshteynning «Nisbiylik nazariyasi» bilan ham bog‘liq. Qiyoslash biror bir buyum, hodisa yoki voqeani boshqasi bilan qiyoslaganda undagi miqdor va sifat o‘zgarishini tavsiflash uchun zarur.
Ko‘rsatkichlarning qiyoslanuvchanligi printsipi, birinchidan, korxona faoliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlarning boshqa korxonalar
faoliyati to‘g‘risidagi o‘xshash axborotlar bilan qiyoslanuvchanligini bildiradi. Qolaversa, muayyan korxonada qo‘llanilayotgan buxgalteriya hisobi metodlarida izchillik saqlanishi va shu bilan birga uning bir qancha hisobot davrlaridagi faoliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlarning qiyoslanuvchanligini ham ta’minlaydi.
Ushbu printsip tegishli axborotdan foydalanuvchilarga korxona samaradorligi va moliyaviy holati rivojlanishining borishini aniqlashda yordam beradi. Chunki, ular turli xil korxonalarning moliyaviy hisobotlarini taqqoslash imkoniyatlariga ham ega bo‘lishlari lozim. Ayni paytda ko‘rsatkichlar qiyoslanuvchanligi zarurati unifikatsiyalangan hisob standartlarini kiritishga to‘siq bo‘lmasligi lozim.
Buxgalteriya hisobining yuqorida ko‘rib chiqilgan prinsiplari(1.8), talablari(1.7) va yuritish usullari uning metodologik asosini tashkil etib, tegishli obyektlarga nisbatan qo‘llaniladi. Uning negizini buxgalteriya hisobining milliy standartlari (BHMS), boshqa normativ hujjatlar va metodik ko‘rsatmalar tashkil etadi.

5.