Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud


I(i) harfi lablanmagan, til oldi, yuqori tor unli tovushni ifodalaydi. I



Download 2,1 Mb.
bet39/413
Sana07.09.2021
Hajmi2,1 Mb.
#167841
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   413
Bog'liq
HO'AT(20)

I(i) harfi lablanmagan, til oldi, yuqori tor unli tovushni ifodalaydi. I tovushi tilak, bir, tish, dil kabi so‘zlardagi qisqa i unlisi o‘rnida; mohir, shoir, ilmiy, adabiy, lirika kabi so‘zlarning urg‘uli bo‘g‘inidagi cho‘ziq i o‘rnida; qish, qir, g‘ilof, xizmatchi, xil kabi so‘zlarda chuqur til orqa q, g‘, x tovushlari bilan yonma-yon keladigan qisqa va qattiq i unlisi o‘rnida va rus tilidan o‘tgan vimpel, bilina, vishka, richag kabi so‘zlardagi ruscha ы unlisi o‘rnida yoziladi.

So‘z o‘zagining ochiq bo‘g‘inida i, e, a unlilaridan biri kelsa, keyingi yopiq bo‘g‘inda i yoziladi. Masalan: bilim, iliq, etik, beshik, sariq, vakil kabi.

Arab-fors va rus tilidan o‘zlashgan bir bo‘g‘inli so‘zlarning qo‘sh undoshlari o‘rtasida qisqa i tovushi talaffuz etilsa-da, ammo yozilmaydi. Masalan: fikr, ilm, ufq, matn, litr kabi.

E(e) harfi lablanmagan til oldi, o‘rta keng unli tovushni ifodalaydi. So‘z tarkibidagi o‘rniga qarab turlicha aytiladi va yoziladi:

- So‘z boshida yopiq bo‘g‘inda i ga moyil aytilsa ham, e yoziladi: ehtimol, eshik, ehson, ertak kabi.

- So‘z boshida ochiq bo‘g‘inda va ikki undosh orasida qisqa aytiladi va doim e yoziladi: erta, meva, sezgir, tepki kabi.

- So‘z boshida tutuq belgisidan oldin cho‘ziqroq va i ga moyil aytiladi va e yoziladi: e’zoz, e’tibor, e’lon, e’tiqod kabi.




Download 2,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   413




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish