|
“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР”
186
бевосита боғлиқ. Енгил атлетикачилар тайёргарлигинг энг муҳим қисмларидан бири спортчининг
асосий ҳаркат сифатларини ривожлантириш ва тарбиялашга қаратилган жисмоний тайёргарлик
саналади. Одатда, енгил атлетикада ҳар томонлама жисмоний ривожланишга эга бўлган спортчилар
юқори кўрсаткичларни намойиш қила оладилар. Машғулот жараёнини йил давомида ташкил қилиш
тамойили машғулотлар самарадорлигини ошириш ва юксак спорт натижаларига эришининг ҳал
қилувчи шарталаридан бири. Йил давомида тайёргарлик – бу спортчи машғулотларни 12 ой мобайнида
мунтазам, турли режалаштириш вариантлари асосида ўтказади ва бундан бир неча ой ёки хафтани
тикланиш учун ажратади демакдир. Ҳозирги вақтда енгил атлетикада ил давомида машғулотни ташкил
этишнинг учта асосий варианти мавжуд. Биринчи вариантда йил битта катта машғулот циклини (
макроцикл) ташкил этиб, уч даврга бўлинади: тайёргарлик, мусобақалашув ва ўтиш дварларидир.
Тажриба гуруҳи синалувчилари кўрсатган натижалари 100м масофада ўртача 18,5 сек ташкил этди.
200м масофага югуришда 37,05сек, 600м масофага югуришда 103,8 сек. 2000мга югуришда 5.64,02 сек.,
жойдан туриб узунликка сакрашда 168м натижани кўрсатди. Олинган тадқиқот натижалари шундан
далолат берадики ишлаб чиқилган МОТ цикли тўғри ташкил қилинган. Ушбу МОТ циклни мактаб
енгил атлетика, спорт секцияларига БЎСМи ўрта масофага югурувчилар машғулотларига тавсия
этамиз.
YENGIL ATLETIKA SPORT TURNING IMKONIYATLARI
(o`rta masofalarga yugurish turlarida)
Soliyev I.R.,
katta o’qituvchi,
Po’latova G.,
talabasi
O’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti, Chirchiq sh.
O`zbekiston! – jahon sportda o`zini o`rniga ega bo`layotganligini sportning har bir turida namoyon e’tib
bormoqda. Bugun qaysi bir sportni olmaylik dunyoning eng ko`zga ko`ringan mamlakatlari bilan ham tengma-
teng bellasha oladigan kuch-qudrat manbai sifatida qarashlarga ega bo`ldi. Bunga sabab albatta Respublikamiz
rahbari va Hukumatimiz tomonidan sportga qaratilayotgan e’tibor ekanligidadir. O’zbekiston Respublikasi
Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning 2017-yil 9-martdagi “O’zbekiston sportchilarini 2020-yilda Tokio shahrida
(Yaponiya) bo’lib o’tadigan XXXII yozgi Olimpiya va XVI Paralimpiya o’yinlariga tayyorlash to’g’risida”gi
PQ-2821-sonli qarori, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “Jismoniy tarbiya va ommaviy sportni yanada
rivojlantirish chora-tadbirlari to`g’risi”dagi 2017 yil 3 iyun №3031sonli Qarori, jismoniy tarbiya va sportni
barcha sohalar kabi shiddat bilan rivojlantirish yo`lida xizmat qilmoqda.
Masalan buning yaqqol misoli sifatida yurtimiz sportchilari 2016 yil Braziliyaning Rio-de-Janeyro
shahrida bo`lib o`tgan XXXI Yozgi Olimpiya o`yinlarida 207 mamlakat orasida 21 o`rinni egallashi, Ashxobot
(Turkmaniston) shahrida o`tkazilgan Yopiq inshootlarida o`tkazilgan Osiyo o`yinlarida 5 o`rinni qo`lga
kiritganligini e’tirof etish mumkin. Demak yurtimizda sportga qaratilayotgan e’tibor orqali aholini sog’ligini
va turmish darajasini yaxshilash bilan birgalikda jaon arenalarida ham yuqori natijalar ko`rsatayotganligi
bugungi kunning eng samarali vosita sifatida qarash mumkin. Darhaqiqat sport orqali halqni dunyoqarashi
kengaytirish, 21 asrda eng kerakli rivojlanish sohalariga xorijiy invistittsiya, turizm va boshqa shunga
o`xshagan serdaromad sohalarni davlatlararo keng rivojiga katta ta’sir o`tkazmoqda. Shu sababdan dunyoning
barcha davlatlarida sport daramod keltiruvchi va reklama sohasiga aylanib bormoqda.
Ishning maqsadi. Nufuzli musobaqalarda o’rta masofalarga yuguish turlari bo’yicha ko’rsatilgan
natijalarni tahlil qilish.
Barchamizga ma’lumki, 2016 yilning 5-23 avgust kunlari Braziliyaning Rio-de-Janeyro shahrida
navbatdagi XXXI yozgi Olimpiya o`yinlari, 2017 yil London (Buyuk Britaniya) shahrida navbatdagi Jahon
chempionati bo`lib o`tdi. Ushbu nufuzli musobaqalarda O`zbekiston milliy terma jamoa a’zolari ishtirok etgan
bo’lsada o’rta masofalarga yuguruvchilarimiz hech qanday yo’llanmalarni qo’lga kirita olmadi.
800 m. masofaga yugurishda erkaklar tomonidan ko’rsatilgan 1.42,15 David Lekuta Rudusha g’olib
bo’lgan. Uning o’zi 2012 yilgi OO’da Jahon rekordi bilan oltin medalni 1.40,91 natija bilan qo’lga kiritgan edi.
2017 yilda o’tkazilgan jahon chempionatida esa fransiyalik sportchi Pieer-Ambrosio Bosse 1.44,67 natija bilan
g’olib chiqqan. Bu JChda jahon rekordchisi D.Rudusha qatnasha olmagan.
1500 m. masofaga yugurishda oltin medalni qo’lga kiritgan AQSHlik sport juda past 3.50,00 natija bilan
g’olib bo’lishdi. Shu ta’kidlash joizki ushbu yugurish guruhida 6 sportchi 3.50,00-3.51,00 ichida natija
ko’rsatgan. Agar sport natijasini boshqa natijalar bilan solishtiradigan bo’lsak ularning ko’rsatgan natijasi
Paralimpiya o’yinlarida ko’rsatilgan natijadan 3.48,29 (jazoirlik, Baka Abdillatif) ham pasroq ekanini
ko’rishimiz mumkin. O’tkazilgan Olimpiya o’yinlari bilan taqqoslaydigan bo’lsak 2012 yilda 3.34,08 (Tafuq
Maklaufi), 2008 yilda 3.33,11 (Asbel Kiprop) hamda 2004 yilda 3.34,18 (Hisham El-Gurrush) oradagi far juda
yuqori ekanligini e’tirof etish mimkin.
2017 yilda o’tkazilgan 1500 m.ga yugurish natijasi yuqori bo’ganligini aytish mumkin. Masalan: 3.33,61
natija oltin medal uchun kurash taqdirini hal etgan. Ta’kidlab o’tish kerakki hattoki 12 o’rinni egallagan
sportchi ham OO’ golibidan ancha yuqori natija ko’rsatgan (3.38,28).
Do'stlaringiz bilan baham: |
