Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети

Сув муолажаси олиш қоидалари - 
сув муолажалари организмни чиниқтирувчи восита бўлиб 
хизмат қилади. Чиниқиш муолажалари билан организмни касалликларга чидамлилиги ортади. 
Чиниқиш муолажаларини дастур асосида хар қандай шароитда ташкил этиш мумкин. Оёқларга, бадан 
қисмларига сув қуйишдан тортиб то сувда чўмилиш ва сузиш машқлари барчаси сув муолажалари 
хисобланади. Шунингдек жисмоний тарбия ва спорт машғулотларидан сўнг иссиқ душ қабул қилиш 
ёки хаммом ва саунага тушиш оғир жисмоний юкламалар таъсирини камайтиради ҳамда спортчиларни 
тез тикланишига ёрдам беради. Сув муолажаси энг қулайи сочиқ билан артиниш саналади. Бунинг учун 
аввал бадан намланади, сўнгра бадан қуригунича сочиқ билан артилади. Организмни чиниқтириш учун 
доимий равишда уйқуга ётиш олдидан оёқни ювиш фойдали.
Қуёш ваннаси қабул қилиш қоидалари - 
қуёш радиацияси организмда модда алмашинувини 
яхшилайди. Бу билан жисмоний тарбия жараёнининг таъсири ортади. Ёзда сузиш ва чўмилишдан сўнг 
қуёш ванналарини қабул қилиш яъни қуёшда тобланиш терида Д витамин хосил қилади бу билан таянч 
ҳаракат аппарати, мускул тизими фаолияти кучаяда, организмни касалликларга чидамлилиги ортади. 
Қуёш ваннасини ётиб, бошни тўсган холда қабул қилган мақул. Қуёш ваннаси баҳаво жойда қабул 
қилиниши керак. Қуёш ваннаси куннинг биринчи ярмида, овқатланишга бир ярим соат қолгунгача ёки 
ундан 1,5-2 соат кейин қабул қилингани маъқул. Қуёш нури остида бўлишни дастлаб 8-10 дақиқа давом 
эттириш, сўнг бу муолажани хар куни 5-10 дақиқага узайтириш лозим ва аста-секин 30-40 дақиқага 
етказилади. Қуёш ваннаси қабул қилинаётганда ҳар 5-10 дақиқада гавда ҳолатини ўзгартириб туриш 
керак, муолажа тутагач, яхшилаб чўмилиб олиш тавсия қилинади. Қуёш ваннасига тушишдан илгари 
шифокор билан маслахатлашиш даркор. Шифокор керакли тафсияларни бергандан сўнг қуёш 
ваннасини қабул қиллиш мақсадга мувофиқдир.
Ҳаво ваннаси қабул қилишнинг қоидалари - 
ҳаво ўпкада хаво вентиляциясини яхшилаб, 
ўпканинг тириклик сиғимини ортиради. Жисмоний тарбия ва спорт машғулотларнини кўп холатда тоза 

---