Бухоро Давлат Тиббиёт Институти

Даволаш

• Рухли, ксероформли ёки антибиотикли малҳам буюриш билан консерватив даво ўтказилади. Химоявий грануляцион вал бузилиб, касаллик тарқалиб кетиши мумкинлиги учун оператив даво тақиқланади. Кенг таъсир доирали антибиотиклар, 50-150 мл махсус зардоблар сальварсан билан комбинацияда (0,6-1 вена ичига ишлатилади).

Қутуриш

• Ўткир вирусли касаллик бўлиб, марказий нерв системаси қўзғалувчанлигининг ортиши, кейинчалик эса параличи ва ўлим юз бериши билан характерланади. Касаллик бутун ер шари бўйлаб тарқалган. Касалликнинг асосий манбалари кучуклар (одамларда 95% ҳолатларда қутуриш кучук тишлаши билан боғлиқ).
• Қутуриш деярли барча ҳолларда ўлим билан тугайди ва одам учун жуда хавфли ҳисобланади. Статистика маълумотларига кўра (Россия 2006) дунёда ҳар йили 50 000 одам қутуриш касаллигидан ўлар экан.

Хайвонларнинг қутуриши қадимдан маълум бўлиб, Демокрит, Аристотель ва бошқалар ўз қўл ёзмаларида бу ҳақда тўхталиб ўтишган.

• Хайвонларнинг қутуриши қадимдан маълум бўлиб, Демокрит, Аристотель ва бошқалар ўз қўл ёзмаларида бу ҳақда тўхталиб ўтишган.
• Л.Пастер ўз тадқиқотлари натижасида касалликнинг қўзғатувчиси марказий нерв системасига интилишини асослаб берган. 1887 йили румин олими В.Бабеш, 1903 йили эса итальян врачи А.Негри қутуришдан ўлганларнинг миясидан ўлчамлари 1 дан 27 мкм гача бўлган киритмаларни (включения) топишган. Бу Бабеша-Негри таначаларининг табиати ҳалигачаям аниқ эмас, лекин уларнинг аниқланиши муҳим диагностик аҳамиятга эга.

Этиологияси ва патогенези

• Касалликнинг қўзғатувчиси рабдовируслар гурухига мансуб. У кўпчилик иссиққонли ҳайвонлар учун патоген бўлиб, бемор касаллик клиник белгилари бошланишидан 7-8 кун олдин сўлаги билан вирус чиқара бошлайди. Шикастланган тери орқали киргандан кейин вирус нерв стволлари орқали бош мияга етиб боради ва унда шиш, қон қуйилиши ва нерв хужайраларининг дегенерацисини чақиради. Вирус сўлак безларига тушади ва сўлак орқали ташқи мухитга ажралади.