Бухгалтерия ҳисоби фани бўйича маъруза матни 3-мавзу

Чет эл валютасида харид қилинган номоддий активларнинг бошланғич қиймати, уларнинг харид қилинганлигини тасдиқловчи бошланғич ҳисоб ҳужжатларида (товарнинг кузатув ҳужжатлари ёки божхона юк декларациясида) кўрсатилган қийматидан келиб чиқиб, уларни бухгалтерия ҳисобига қабул қилиш санасидаги Ўзбекистон Республикаси Марказий банки курси бўйича қайта ҳисоблаб, шунингдек номоддий активларни харид қилиш билан боғлиқ харажатларни ҳисобга олган ҳолда, аниқланади.
Чет эл валютасида харид қилинган номоддий активларнинг бошланғич қиймати шакллантириш тартиби 22-сон БҲМС да назарда тутилган. Ушбу меъёрий ҳужжатга мувофиқ номоддий активларнинг қиймати ва бухгалтерия ҳисобида акс эттирилиши уларнинг харид қилинганлигини тасдиқловчи бошланғич ҳисоб хужжатларида (товарнинг кузатув ҳужжатлари ёки божхона юк декларациясида) кўрсатилган қийматидан келиб чиқиб, уларни бухгалтерия ҳисобига қабул қилиш санасидаги Марказий банк курси бўйича қайта ҳисоблаб ўтказиш йўли билан, тўланган ва қопланмайдиган солиқлар (йиғимлар), етказиб бериш, ўрнатиш, улаш, фойдаланишга тушириш ва активдан мўлжал бўйича фойдаланиш учун уни ишчи ҳолатга келтириш билан бевосита боғлиқ бошқа ҳар қандай харажатларни қўшиб аниқланиши ва акс эттирилиши керак.
Корхона устав капиталига улуш ҳисобига олинган номоддий активларнинг бошланғич қиймати, агарда Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларида бошқа тартиб назарда тутилмаган бўлса, корхона таъсисчилари (иштирокчилари) томонидан келишилган уларнинг пулдаги баҳоси асосида тан олинади.
Корхона таъсисчилар таркибидан чиққанида ёки тугатилаётган корхорнанинг мулки таъсисчилар ўртасида тақсимланганда келиб тушган номоддий активларнинг бошланғич қиймати бўлиб номоддий активларнинг қабул қилинган қабул қилиш-топшириш ҳужжатларида номоддий активларни харид қилиш билан боғлиқ харажатларни ҳисобга олган ҳолда кўрсатилган қиймат тан олинади.
Олинаётган номоддий активларнинг қиймати бошқа корхонанинг устав капиталидаги улуши бўйича қарз суммасидан юқори бўлган ҳолларда, фарқ таъсисчилар таркибидан чиқиб кетаётган таъсисчи томонидан қопланади.
Бошқа корхонанинг устав капиталидаги улуши бўйича қарз суммаси олинаётган номоддий активларнинг қиймати юқори бўлган ҳолларда, фарқ бераётган корхона томонидан қопланади.