Бухгалтерия ҳисоби фани бўйича маъруза матни 3-мавзу

2.11. Харажатни акс эттириш
номоддий активларга ўтказиладиган капитал қўйилмалар номоддий активлардан фойдаланишдан келгусида иқтисодий фойда олишни ошириш шартларида уларнинг бошланғич қийматини оширади. Келгусида олинадиган иқтисодий фойдани оширмайдиган бошқа барча харажатлар улар амалга оширилган даврдаги давр харажатлари сифатида тан олиниши лозим.
Номоддий активларнинг бошланғич қиймати дастлаб мўлжалланган келгусидаги иқтисодий нафни оширишга имкон берадиган, ушбу номоддий активларни такомиллаштириш ва уларнинг имкониятлари ва фойдали хизмат муддатини ошириш билан боғлиқ бўлган харажатлар суммасига оширилади.
Корхона активнинг фойдали хизмат муддати давомида мавжуд бўладиган кутилиши мумкин бўлган иқтисодий шароитлар ҳақидаги раҳбариятнинг маъқул бўлган баҳосини ифодаловчи асосланган ва тасдиқланган тахминидан фойдаланган ҳолда келгусидаги иқтисодий наф олиш эҳтимолини баҳолайди.
Номоддий активни харид қилиш ёки барпо этишга тааллуқли бўлган, номоддий актив таърифини қаноатлантирмайдиган ёки қонунчиликда кўрсатилган шартларга жавоб бермайдиган харажатлар юзага келган ҳисобот даврида харажат сифатида акс эттирилиши лозим.
Номоддий активларга тааллуқли бўлган, дастлаб давр харажатлари сифатида акс эттирилган харажатлар кейинги даврларда актив сифатида акс эттирилмаслиги керак.
Номоддий активларни фойдаланиш учун яроқли ҳолатда тутиб туриш ва ундан фойдаланишдан келгусидаги иқтисодий нафнинг дастлаб белгиланган миқдорини олиш учун амалга оширилган харажатлар ҳисобот даври харажатлари таркибига киритилади.
Номоддий активлар билан боғлиқ кейинги харажатлар амалга оширилган ҳисобот даврининг харажатлари сифатида тан олиниши лозим, агарда:
- бу харажатлар активларга бевосита алоқадор келгусидаги иқтисодий нафни кўпайтириш имконини бериш исботи мавжуд бўлмаса;
- бу харажатлар ўлчаниши ва ушбу активга юқори даражада киритилиши мумкин бўлмаса.
Ушбу шартларга риоя этилган ҳолда номоддий актив билан боғлиқ кейинги харажатлар унинг баланс қийматига киритилмайди.