Budjet hisobi

3. Budjet tasnifining turlari va asosiy tamoyillari. 
Davlat budjeti ijrosida qatnashuvchi hamma organlarda davlat budjetining 
daromadlari va xarajatlarini hisobga olish asosida budjet tasnifi yotadi. Budjet 
tasnifi Davlat budjetini tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish hamda ijro etish 
maqsadida budjet ma’lumotlarini tizimga solish uchun foydalanish va u budjet 
ma’lumotlari xalqaro tasnif tizimlarining aynan shunday ma’lumotlari bilan 
qiyoslanishini ta’minlash maqsadida Davlat budjeti tuzilmasiga kiruvchi 
budjetlar daromadlari va xarajatlarini, shuningdek ularning taqchilligini 
moliyalashtirish manbalarini guruhlash hisoblanadi. Budjet tasnifi hamma 
budjetlarni yagona davlat budjetiga jamlash imkoniyatini yaratadigan asosiy 
tashkiliy funksiyani amalga oshirishuvchi hujjat bo‘libgina qolmasdan, u katta 
iqtisodiy ahamiyatga ham egadir. Tasnifda Davlat budjeti daromadlari va 
xarajatlari bir xil alomatlari bo‘yicha guruhlashtiriladi va uning bo‘linmalari deb 
yuritiladi. Bo‘limlar, paragraflar, boblar va moddalar budjet tasnifi bo‘linmalari 
deb hisoblanadi. 
Budjet tasnifining asosida shunday ko‘rsatkichlarni guruhlash yotibdiki, u 
turli darajadagi ijtimoiy-iqtisodiy daromadlarni shakllantirish va xarajatlarni 
amalga oshirish hamda ularni tarkibi va tuzilishi to‘g‘risida tasavvur hosil qiladi.
 
O‘zbekiston Respublikasi Budjet kodeksining 19-moddasida keltirilishicha, 
Budjet tasnifining quyidagi turlari amal qiladi: 
Budjet tasnifi: 
•  budjet tizimi budjetlari daromadlarining tasnifini; 
•  budjet tizimi budjetlari xarajatlarining tasnifini; 

---

 
24 
•  Davlat budjeti taqchilligini qoplash manbalari tasnifini o‘z ichiga oladi. 
O‘zbekiston Respublikasi Budjet kodeksining 21-moddasida Budjet tizimi 
budjetlari daromadlarining tasnifiga quyidagicha ta’rif berilgan. 
Budjet  tizimi  budjetlari daromadlarining tasnifi daromadlarni  ularning 
turlari va manbalari bo‘yicha kodlashdan iborat bo‘ladi.  
Budjet  tizimi  budjetlari daromadlarining tasnifi tuzilmasi quyidagilardan 
iborat (rasm-3):