Бу китоб ғоялар, рамзлар тўҒрисида эмас, бу китоб одамлар тўҒрисида

Ундадир шунингдек, булъонлик герцог ва ундадир 
шоввоз Танкред.
Унинг суяги я н а ингранди. Ўша ж у ф т м усаф ф о- 
ликлар ш аф ф о ф ш и ш а саҳн узра ок; сам ан от ҳамон 
тўхтам ай елар, ҳорим ас в а олға босмасди, у уйқу 
танғилган отхона томон йўл оларди. Қоронғи эди. 
П астдаги буф етнинг эгаси Люис унга болохонада 
ётиб ю риш га и ж озат берди. Бирок;, болохона ҳам, у 
устига ёпинчик; қилган қ ора тўл ҳам «Стандарт Ойл» 
ком пан иясиники эди. Қоронғиликнинг эгаси ҳам 
ўш а эди. У ёқда қоронғида ухлаган чоғларида у д е ­
296

---

м ак, миссис У иддрингтоннинг мулкидан истиф ода 
этарди. У э са «Стандарт Ойл»нинг қонуний хотини 
эди. Ш ошма, агар сен ҳеч қ аер д а иш лам асанг, у 
сени ш оир қилиб қўяди. Агар д а у сенинг н аф ас 
олиб тури ш и н гдан м аъно кўрм аса, унда, дем ак, 
ш ундай м аънонинг ўзи йўқ. Унинг н азар и ч а, агар 
киш и оқ танли бўлсаю, мабодо иш лам аса, дем ак, у 
ё дай ди в а ё ш оир. Эҳтимол, у ҳақдир. Ахир, аёллар 
ш унчалар оқила бўлишади. Улар борлиқни ан ди ш а 
қилиб ўтирмай я ш аш га ўрганиш ган, борлиқ уларни 
лақиллатолмайди. Қоронғи эди.
агдарар, агдарар менинг суякларимни Қоронги 
эди.
В а қ о р о н ғ и з и ғ и р ч а г и н а п а н ж а ч а л а р н и н г
биқинган, сергак, ч аққон в а билинар-билинмас сас 
ч и қар ган ю гургилаш ларига тўла эди. Б аъ зан совуқ 
п ан ж а ч а л а р ю зи дан чопқиллаб ўтиб, уни ту н д а 
бирдан уйғотиб ю борар в а аста қим ирлаган чоғи 
улар худди ш амол учирган хазон япроқлари каби 
бир зумда кўздан ғойиб бўлиш арди в а тинимсиз 
ш итир-ш итирлару чисирлаш лар ивирсиш лар ора­
си да орқаларидан очоф атлар сирининг ж у д а ҳам 
ж и р к ан ч и н ги чка ҳидини тар атар д и . Б аъ зан қи я 
бўғотлар бўйлаб кундузги ёруғлик бўй-бўй бўлиб 
бўз туе олиб тар алар кан , у ётган ж о й и д а соялар- 
н и н г қ о р он ғи ли кн и н г бир п а р ч а с и д а н и к к и н ч и
п арчаси га оғиб ўтиш ини кузатарди, соялар худди 
муш уклардек х и р а в а улкан эди, улар ушбу турғун 
сукунат оралаб ўз аф сункор югургилаш лари билан 
ш итоб ш ипш иниб селдай қуйилардилар.
Каламушлар ҳам миссис Уиддрингтонга тегишли 
эди. Бойлар ш унчалар кўп нарсаларга эгалик қила- 
дилар-да. Ф ақат у, каламуш лар унинг қоронғили- 
ги в а сукунатидан ф ойдаланганликлари учун пул 
тўлаш ўрнига ш еър ёзиш ларини кутм аганди. Улар 
энди ҳеч қ а н а қ а ш еър-пер ёза олмасликлари учун
297

---

эмас, йўқ, балки ёза билардилар, балки ёмон ҳам ёз- 
масдилар, йўқ. Мисолучун Б айроннинг нимасидир, 
алланимаси каламуш га менгзарди: унинг баъзи бир 
ф и кр л ар и д а ўзининг мечкайлигига айрим иш ора- 
лар мавжуд; уш оққина ж им ит панж ачаларнинг қон 
сачраган девор гилам ортидаги аф сункор чопқил- 
лашлари;