Бу китоб ғоялар, рамзлар тўҒрисида эмас, бу китоб одамлар тўҒрисида

[ингл.
«foot» - «товон» сўзидан) - м асоф ан и ўлчаш 
бирлиги, одатда «халқаро» ёки «инглиз» фути ф арқланиб, у 
0,3084 метрга тенг.
108

---

овчилар саф и га қабул қилиш аётганда, Сэм ҳам худ­
ди ш ундай ростланганича, буғу ортидан боққанича 
оғзидан чиқиб кетган индеецларнинг «Авлоднинг 
боши - Одам Ато» сўзларини такрорлади.
У том онидан дарҳол идрок этилм аган - қаерда- 
дир худди бақувват в а и ш га астойдил кириш ган 
одам у қ ад ар тез-тез эмас, аммо ним а сабабдандир, 
ж аҳли ч и қ ар и л ган и д ан бўлса к ер ак , бироз қаҳ р
ила милтиқ стволи билан рельсга туш ираётгандек 
салобатли в а ж ар ан гли тақи ллаётган овоз бево- 
си та қачон биринчи бор қулоғига эш итилганини 
айтиш қийин эди. Уч юз қ ад ам ч а н ари да, дем ак 
шу т а р а ф д а бўлса ҳам бу ердан к ам и д а и кки миля 
узоқликдаги темир йўлда тақиллатишмаётганди. Шу 
заҳотиёқ у қ аер д а тақиллатиш аётганликларини ту- 
шунди: тақиллатаётган ким бўлмасин в а бу нимани 
англатмасин, товуш ўрмон четида, Бун учраш иш ни 
тайинлаган д ар ах т ёнидан келарди.
Шу п ай тгач а у нигоҳидан ер в а дарахтларн и
ўтказиб, овчига хос оҳиста в а сассиз одим отиб 
келарди. Энди м илтиқдаги ўқни ўқдондан чиқариб 
в а уни чакалакзо р л ар ораси дан олиб ўтиш осон 
бўлиши учун қўндоғи билан олдинга в а пастга қа- 
ратиб, м еталлнинг м еталлга узлуксиз, қаҳрли в а
ғаройиб урилиш идан чи қаётган товуш томон йўл­
га туш ди в а м айсазорга, тўппа-тўғри ёлғиз д арахт 
ёнига чиқди. Б и ри н чи қ а р а ш д а унга д ар ах т ж он- 
ланиб кетгау д ек туйЬлди. Д ар ах т ж унбуш га келган 
олмахонлар билан тўлиб-тош ганди, уларнинг қ и р қ
ёки элликтаси ш охдан-ш охга с а к р а р в а ю гурар, 
дарахт танасини ақлдан озган япроқларнинг чексиз 
бўҳронига айлантирган, улар орасидан и кки ёки уч 
олмахон сакраб чиқиб, п астга ш ўнғир, аммо учиб 
борар экан лар , гўё бу ҳай во н л ар н и н г ш иддатли 
гирдоб уларни ўз дом ига олганидек, я н а орқасига
109

---

ҳай тарди лар. Кейин у Бунни кўрди. Бун орҳаси 
билан дарахтга суянган, бошини эгган ҳолда ўтирар 
в а ўта ғазабнок таҳиллатарди. Тўқмоғи қисм ларга 
аж р ати лган п и т р а м илтиғининг стволи бўлиб, у 
билан чоти орасига ҳисилган ҳозонга туш ирарди. 
А троф да бўлакланган, ўн-ўн б еш тач а келадиган 
бош ҳа ҳисмлар сочилиб ётарди, Бун эс а қизарган, 
терга ботган қийшик, ю зини эгиб, ствол билан к,о- 
зонни телбаларча тинм ай ноғора қиларди. У ким 
келаётганлигини кўриш учун бош ини ҳам кўтар- 
мади. Тақиллатиш ини давом этти р ар экан , ҳаво 
етмасдан, бўғилиб ҳайқирди:
-
Бу ердан йўҳолларинг! Б ирортасига тегма! Улар 
меники! Ҳ аммаси меники!
110

---