Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

 

2.

 

Tovar va uning xususiyatlari

 

Tovar  –  pul  munosabatlarini  tushunishda  tovarning  mazmunini,  uning 

xususiyatlarini bilish muhim ahamiyatga egadir. 

Tovar  deb,  biron-bir  naflilikka  va  qiymatga  ega  bo’lgan  ayriboshlash 

uchun  yaratilgan  mahsulotga  aytiladi.  Boshqacha  aytganda,  tovar  naflilikka 

va  qiymatga  ega  bo’lgan  bozor  uchun  ishlab  chiqariladigan  mahsulot  yoki 

xizmatlardir.  

Tovar 

birinchidan, 

  kishining  qandaydir  ehtiyojini  qondiradi: 

ikkinchidan

,  

boshqa buyumga ayriboshlana oladigan buyumdir.  

Tovarning  birinchi  xususiyati  shundan  iboratki,  u  kishilar  uchun  foydali, 

naflidir.  U  shaxsiy  iste‘mol  buyumi  sifatida  bevosita  yoxud  ishlab  chiqarish 

vositalari sifatida bilvosita  ehtiyojni qondiradi.   

---

70 

      Tovar,  eng  avvalo,  o‘z  iste‘moli  uchun  emas,  balki  boshqalarning  iste‘moli 

uchun bozorga sotish maqsadida tayyorlanadigan mahsulotdir.  

Har bir tovar ma‘lum bir naflilikka ega, lekin u yaratuvchining o‘z ehtiyojlari 

emas,  balki  ayriboshlash  orqali  boshqa  kishilar  ehtiyojini  qondiradi.  Ayni  vaqtda 

tovarlar boshqa tovarlarga ayriboshlanish qobiliyatiga ega bo‘lganligi uchungina, u 

o‘zining 

yaratuvchisini 

qiziqtiradi. 

Tovarning 

shu 

xususiyati, 

ayriboshlanuvchanligi uning ―almashuv qiymati‖ nomini oladi. Tovarlarni sotishda 

ularning narx ko‘rsatkichi almashuv qiymatini yaqqol ko‘rsatadi.  

Tovar  narxi  va  nafliligi  o‘rtasidagi  bog‘liqlikni  birinchi  bo‘lib  ingliz 

iqtisodchi – olimi U. Jevons (1835-1882) ko‘rsatib bergan. Uning fikricha, keyingi 

qo‘shilgan  naflilik  aynan  bozor  narxida  o‘z  o‘rniga  ega  bo‘ladi.