Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

«narx 

bo’yicha  etakchilik»

  xatti-harakati  keng  qo‘llaniladi.  Bu  xatti-harakat  narx 

vositasida  raqobatlashuvni  inkor  etib,  mazkur  tarmoqqa  kiruvchi  barcha  oligo-

polist-firmalarning  narxni  shakllantirish  va  uni  o‘zgartirishda  etakchi  oligopolist-

firmaga  ergashishlarini  taqozo  etadi.  Odatda  tarmoqdagi  eng  yirik  firma  etakchi 

sifatida  chiqadi.  Narx  bo‘yicha  etakchi  firma  boshqalarga  qaraganda  iqtisodiy 

jihatdan  ancha  ustun  bo‘lsa-da,  u  o‘zining  harakatini  faqat  narx  bo‘yicha  tazyiq 

o‘tkazish  asosida  amalga  oshira  olmaydi.  Narxni  shakllantirishda  yetakchi-firma 

boshqa  ergashuvchi-firmalarning  ham  manfaatlarini  e‘tiborga  olmog‘i  lozim.  Bu 

manfaatlar  ularning  xarajatlarini  qoplash,  me‘yordagi  foydani  ta‘minlash, 

mahsulotlarni sotishga sharoit yaratish kabi holatlar orqali namoyon bo‘ladi. Agar 

talab yoki ishlab chiqarish xarajatlarining o‘zgarishi natijasida bozor narxi oligopo-

listik  kelishuv  doirasidagi  firmalarning  manfaatlariga  muvofiq  kelmay  qolsa, 

etakchi firma darhol narxlarni o‘zgartirishi lozim bo‘ladi.    

---

146