Botanika indd

54-rasnu
 
Chigit: 
1
  - umumiy ko‘rinishi; 
2 -
 ichki tuzilishi: 
a
 
-  tuklari; 
b
 
-  po‘sti; 
d
 
- murtagi; 
e
 
-  urug‘pallasi
yupqa po‘st,  uning  ostida esa qat-qat bo4lib joylashgan ikki 
urug‘pallali murtak o‘mashgan  (54-rasm).
Ikki  urug‘pallali  o‘simliklar  urug‘lari  yer  yuziga  ikkita 
urug‘palla bargi bilan  chiqadi.
Bir  urug‘pallali  o‘simliklaming 
urug‘i  ikki  urug‘pal- 
lali  о4simliklamikidan  keskin  farq  qiladi.  Bir  urug'pallali 
0
‘simliklaming urug4i xirug*  po‘sti, murtak (boshlang‘ich il- 
dizcha, poyacha, kurtakcha va bitta urug‘palla),  endosperm- 
dan tashkil topgan.  Ularga bug‘doy,  arpa,  suli, makkajo‘xori 
kabi  o‘simliklar kiradi.
Yer yuzida  eng  ko4p  tarqalgan bir urug‘pallali  o4simlik- 
lardan  biri  bug4doydir.  Bug‘doyning  urug4  (don)i  cho‘ziq 
shaklda.  Uning  sirti  yupqa  sariq  po‘st  bilan  qoplangan. 
Bu  po‘st  qo4shilib  o4sgan  ikkita  qobiqdan  iborat.  Tashqisi 
meva qobig‘i,  ichkisi esa urug‘  po‘sti hisoblanadi.  Bug4doy, 
arpa,  javdar,  suli,  sholi,  makkajo4xori  kabi  o4simliHaming 
urug‘i  don  deb  yuritiladi.  Urug4ning  aksariyat  qismi 
endosperma  -   oziq  moddalar  to‘plamini  tashkil  etuvchi 
hujayralardan iborat.