O4. PRATOV.A.S. TO‘XTAYEV, F.O‘. AZIMOVA. I.Z. SAPARBOYEV,
M.T. UMARALIYEVA.
BIOLOGIYA
(BOTANIKA)
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinf o'quvchilari uchun darslik
Muharrir N. Qidiraliyev
Badiiy muharrir H. Qutluqov
Texnik muharrir T. Xaritonova
Musahhih Sh. Shoabdurahimova
Kichik muharrir G. Yeraliyeva
Sahifalovchi N.Ahmedova
Nashriyot litsenziyasi AI № 158.14.08.09.2017-yil 1-iyunda bosishga ruxsat etildi.
Bichimi 60x90V16. Ofset qog'ozi. «Tayms» gamiturada ofset bosma usulida bosildi.
Shartli bosma tabog'i 9,0. Nashr tabog'i 8,96. Adadi 474300.
Buyurtma№ 17-257.
0 ‘zbekiston Matbuot va axborot agentligining « 0 ‘zbekiston»
nashriyot-matbaa ijodiy uyi. 100011. Toshkent, Navoiy ko'chasi, 30.
Телефон: (371) 244-87-55, 244-87-20 Факс: (371) 244-37-81, 244-38-10
e-mail: uzbekistan@iptd-uzbekistan.uz
www.iptd-uzbekistan.uz
© О1. Pratov va boshq., 2009-2017
ISBN 978-9943-01-421-3
© « 0 ‘zbekiston» NMIU, 2009-2017
S O ‘Z B O S H I
Aziz o‘quvchilar! Ushbu darslikdan siz, tabiatda be-
qiyos o‘rin tutgan o‘simliklar dunyosi bilan tanishasiz. Siz
o‘simliklar haqidagi dastlabki bilimlami boshlang‘ich sinf-
larda o‘rgangan «Atrofimizdagi olam», «Tabiatshunoslik»
darslaridan bilib olgansiz. Bu darslarda olgan bilimlaringiz
siz uchun yangi fan - biologiyaning bir bo‘limi bo‘lgan bo-
tanikani yanada mukammalroq o‘rganishingizga yordam
beradi.
Darslikning birinchi bobida botanikaning asosiy bo‘lim-
lari, botanikaning rivojlanish tarixi, o‘simliklaming tirik
organizm sifatida tabiatda va inson hayotidagi ahamiya-
ti, ulardan oqilona foydalanish va muhofaza qilish usulla-
ri, o‘simliklaming hayotiy shakllari haqida so‘z boradi. Ik-
kinchi bobda o‘simlik hujayrasining tuzilishi, hujayralar-
ning hayotiy faoliyati va o‘simlik to‘qimalari bilan tanisha
siz. Darslikning uchinchi bobida gulli o‘simliklaming vege-
tativ va generativ organlari, ulaming tuzilishi va vazifalarini
o‘rganasiz. To£rtinchi bobda gulli o‘simliklaming hayotiy
faoliyati - ulaming oziqlanishi, nafas olishi, o‘sishi, rivojla-
nishi, ko‘payishi haqida so‘z yuritiladi.
Yer yuzida o‘simliklar qanchalik ko‘p bo‘lmasin, bar-
chasining ilmiy nomi bo‘lib, ulami farqlashning o‘ziga xos
usullari bor. Har bir davlatning ma’lum bir hududida o‘sadi-
gan o‘simligi, fan tili bilan aytganda florasi bor. 0 ‘simliklar
kelib chiqishi, o‘xshashlik darajasi va tarixiy rivojlanishiga
qarab ma’lum bir tartibga - sistemaga keltiriladi. Bu haqdagi
bilimlami siz darslikning beshinchi bobida bilib olasiz.
Har bir mavzudan keyin egallagan bilimlaringizni tekshi-
rib ko‘rishingiz uchun mustahkamlovchi savollar, topshiriq-
lar berilgan. Darslikdan o‘rin olgan amaliy ishlar, laborato-
riya mashg‘ulotlari va qo‘shimcha ma’lumotlar o‘simliklar
haqidagi bilimlaringizni kengaytiradi.
з
Do'stlaringiz bilan baham: |