Boshqarish tamoyillari va uslubi

Ички мотивлар

Жамоани эмоционаллаштириш

1-rasm. Motivlash tarzi

Motivlash juda murakkab jarayon, chunki u turli tuman ruhiy, axloqiy, iqtisodiy, ijtimoiy va b. omillarga bog‘liq. Bundan tashqari har bir inson о‘ziga xos motivatsiya tuzilishiga ega. Shuning uchun insonni faol ishlashga rag‘batlantirishning yagona vositasi yо‘q.

Biroq, kishilar xulq-atvorini belgilovchi ba’zi umumiy qonuniyatlar tajriba yordamida aniqlangan. Har bir rahbar mazkur qonuniyatlarni yaxshi bilishi va о‘z boshqaruv faoliyatlarida ulardan oqilona foydalanishi lozim.
Boshqaruv faoliyati amaliyotni rejalashtirishdan va ularni bajarish uchun shart-sharoit yaratishdan boshlanadi. Shu ma’noda motivlash bilan bog‘liq quyidagi tavsiyalar rahbar uchun foydadan xoli emas.

1. 
   Tashkilotning maqsad va imkoniyatlari munosib bо‘lishi kerak.
   
2. 
   Yakuniy natijaga faqat aniq maqsadgina olib keladi.
   
3. 
   Faoliyat chuqur о‘ylangan bо‘lishi lozim.
   
4. 
   Jamoa о‘rtasida majburiyatlar va burchlar aniq belgilanishi, mehnat meyorlarinishi va chegaralanishi zarur.
   
5. 
   Jamoada xar bir kishi о‘zini kо‘rsata bilishi va imkoniyatlarini yuzaga chiqarishi uchun aqliy muhit, sharoit bunyod etilishi kerak, yaxshi mehnat sharoiti, ishdan qoniqishlik darkor.
   
6. 
   Intilib va sifatli ishlayotgan xodimga uni rag‘batlantirmay turib, boshqalar bajarmagan ishni qо‘shimcha qilib topshirmaslik kerak. Bu uni tez va sifatli ishlashga bо‘lgan ishtiyoqini sо‘ndiradi, boshqasida esa boqimandachilik kayfiyatini uyg‘otadi.
   
7. 
   “Bildim dedim tutildim…” tamoyiliga amal qilmagan ma’qul.
   

Bajaruvuchilarning ishini tashkil qilar ekan, rahbar bularning ahamiyatini ta’kidlashi lozim, xususan:
-bajaruvchi о‘zi kerakligini, g‘oyasi va takliflari e’tiborga olinishini xis etmog‘i kerak;
-mehnat natijasi egasiz qolmasligi lozim, chunki kо‘pchilik о‘zining qadr-qimmatini isbotlashni xoxlaydi va о‘z mehnatining oqibati uchun javob berishga tayyor turadi.
О‘ziga bо‘ysinuvchilar yuqori mehnat samarasiga erishishlari uchun rahbar motivlash bо‘yicha quyidagi tavsiyalarga amal qilishi lozim:
-bajaruvchilar malakasini muntazam oshirish uchun sharoit yaratish, mamlakatdagi va xalqaro tajribani о‘rganish, konferensiya va seminarlarda ishtirok etish;
-ish jarayonida bajaruvchilar yangi bilimlarni egallashlarini ta’minlash.
Nihoyat, rahbar mehnatni tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri rag‘batlantirishdan unumli foydalanishi kerak-bu quyidagilardan iborat:
-moddiy va ma’naviy rag‘batlantirish tarzida bajaruvchilar xizmatini tan olish;
-tashabbusni rag‘batlantirish. Agar biror xodimning taklifi joiz bо‘lmasada, uni ma’qullab qо‘ying. Aks xolda u umuman xech qanday taklifni о‘rtaga tashlamaydigan bо‘lib qoladi.
Motivlash majburiy choralarni ham о‘z ichiga oladi, ular orasida muntazam nazorat yuqori natijali hisoblanadi.