Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

тўртликдан иборат:
Кўча ўртасида бир синиқ шиша
Утган-кетганларга солар ўэини.
Кўча ўртасида бир синиқ шиша
Қараган одамиинг олар кўзини.
Шофёрлар тушнрар қора ойнасин,
йўловчилар четга бурар юзини.
Кўча ўртасида бир синиқ шиша —
Тенгсиз мўъжиза деб ўйлар ўзини.
(Э. Воҳидов)
Диққат қилиб қаралса, шеърда бадиийлик восита-
лари деярли йўқ. Лекин шеърни 
бадиийликдан йироқ
деб бўлмайди: у ўқувчига бадиий завқ беради, руҳига
енгиллик бағишлайди. Бунинг сири нимада? Гап шун-
дики; Э. Воҳидов одатдаги нарсаларни шеърда одатдан
ташқари қўллаган. Хўш, нималар 
одатдан 
ташқари?
Биринчидан, 
рнтм; иккинчидан, 
қофия; 
учинчидан,
оҳанг; тўртинчидан, бутун банднинг синтаксиси; бешин-
чидан, сўз тартиби 
ва бутун 
матндаги 
гап тартиби.
5 - 8 3
65
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Агар булар тарцатиб юборилса, 
одатдаги сўалар қо-
лади, холос.
Кундалик шеърий нутқ ҳар 
хил тузилади. Шунинг
учун бир сўзнинг ўзи кундалик нутқда ва шеърий нутқ-
да ифодасиз ҳам, ифодали ҳам бўлиши мумкин.
Маълумки, ифодалиликни таъминлашда 
ўхшатиш,
метафора, метонимия, синекдоха, муболага кабилар кат-
та аҳамиятга эга Нутқда бу воситалардан ўринли фой-
даланнш унинг маданиятинн оширадн.
Ухшатиш каби, сингари, -дай, -дек каби воситалар
билан ҳосил ҳилинади. Ухшатиш нутқнинг ҳамма тур-
лари учун ҳам муҳим. Аммо у бадиий 
нутқда кўпроқ