- 4 – МАВЗУ: Одамлар ўртасидаги ўзаро таъсир ва муомаланинг ижтимоий психологик қонуниятлари. Ижтимоий муносабатлар ва шахслараро муносабатлар.
- Режа.
- 1. Ўзаро таъсирнинг асосий хусусияти.
- 2. Ўзаро таъсирда конгруэнциянинг роли.
- 3. Ҳамкорликдаги фаолиятни ташкил этишнинг учта модели.
-
- 1. Ўзаро таъсирнинг асосий хусусияти.
- Жамият алоҳида индивидлардан ташкил топган эмас, у ушбу индивидлар бир - бирларига бўладиган алоқалар ва муносабатлар йиғиндисини ифодалайди. Бу алоқалар ва муносабатларнинг асосини одамларнинг ҳаракатлари ва бир - бирларига таъсирлари ташкил этиб, у ўзаро таъсир деб номланади.
- Ўзаро таъсир - бу объект (субъект) ларнинг бир - бирларига бевосита ёки воситали таъсири бўлиб, у ўзаро боғлиқликни ва алоқани юзага келтиради.
- Айнан сабабли боғлиқлик ўзаро таъсирнинг асосий хусусиятини ташкил этади, бунда ўзаро таъсир қилувчи томонларнинг ҳар бири иккинчи томоннинг сабаби сифатида ва қарама - қарши томоннинг айни пайтда акс таъсири натижаси сифатида намоён бўлади. Бу эса объектлар ва уларнинг структураларини ривожланишини белгилаб беради. Агар ўзаро таъсирда қарама - қаршиликлар намоён бўлса, бу ходисалар ва жараёнларнинг
- ўз - ўзини ҳаракатлантириш ва ўз – ўзини ривожлантириш манбасига айланади.
- Ўзаро таъсирда одамнинг бошқа одамга таъсири ўз шахсий дунёсига эга бўлган субъектга нисбатан таъсирдек акс этади. Одамнинг одам билан жамиятдаги ўзаро таъсири – бу уларнинг ички дунёларининг ўзаро таъсири, фикрлар, ғоялар, образлар алмашинуви, мақсадлари ва эҳтиёжларига таъсир, бошқа индивиднинг баҳосига, унингэмоционал холатига таъсир кўрсатишдир.
- Ҳамкорликдаги ҳаёт ва фаолият индивидуал ҳаётдан фарқ қилиб, шу билан бирга индивидларнинг активлиги пассивлигининг хар қандай намоён бўлишига қаттиқ чеклаш қўяди. Бу одамларни “мен – у”, “биз – улар” образларини қуриш ва келишиб олишга ва улар ўртасидаги ҳаракатларни координация қилишга мажбур қилади. Реал ўзаро таъсир жараёнида шунингдек, одамнинг ўзи тўғрисида, бошқа одамлар, уларнинг гуруҳлари тўғрисида адекват тасаввурлари шаклланади. Одамларнинг ўзаро таъсири уларнинг ўз – ўзига берадиган баҳолари ва жамиятдаги хулқ – атворини тартибга солиб туришда етакчи омил бўлиб хизмат қилади.
-
- Одатда шахс ичидаги, шахслараро, шахс ва гуруҳ, шахс ва омма, гуруҳлараро, омма ва гуруҳ ўзаро таъсир турлари фарқланади. Уларни таҳлил қилишда ўзаро таъсирнинг иккита тури принципиал аҳамият касб этади, булар:
Do'stlaringiz bilan baham: |