Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Таннархга киритилсин» 
номли устунчаларида
(
мос равишда 6,10- ва бошқа 
устунчаларда) белгилайди ва шундан сўнг ҳисоботни ўз имзоси билан 
тасдиқлайди. 
М-29 ҳисоботининг юқорида келтирилган қисқача шарҳидан кўриниб 
турибдики, у қурилиш ташкилотлари бошқарувида муҳим аҳамият касб этади. 
Чунончи, бу ҳисобот қурилиш ташкилоти раҳбарияти ва ишлаб чиқариш 
бўлими томонидан қурилишга сарфланиши керак бўлган аниқ материаллар 

---

меъёрий миқдорининг мавжудлиги устидан узликсиз назоратни олиб 
борилишига, ҳақиқатда сарфланган материаллар миқдорини белгиланган 
меъёрдан четланиш сабаблари ва айбдорларини топишга ҳамда тегишли 
қарорларни қабул қилишга имкон беради. Бухгалтерияда М-29 шаклли ҳисобот 
сарфланган материаллар қийматини бажарилган қурилиш ишларининг ҳақиқий 
таннархига киритишга, материаллар сарфи ҳисобини юритишга асос бўлади.
 
4.Қурилиш ташкилотларида материалларнинг синтетик ва аналитик 
ҳисоби 
 
Қурилиш ташкилотларида материалларнинг синтетик ҳисоби 21-сон 
БҲМСга мувофиқ 1000 «Материаллар ҳисоби счётлари» тизимида очиладиган 
қуйидаги счётларда юритилиши лозим: 
1010 «Хом-ашё ва материаллар»; 
1020 «Сотиб олинган ярим тайёр маҳсулотлар ва бутловчи буюмлар» 
1030 «Ёқилғи»; 
1040 «Эҳтиёт қисмлар»; 
1050 «Қурилиш материаллари»; 
1060 «Идиш ва идишбоп материаллар»; 
1070 «Четга қайта ишлаш учун берилган материаллар»; 
1080 «Инвентар ва хўжалик жиҳозлари»; 
1090 «Бошқа материаллар» 
Ушбу актив счётларнинг дебетида материал бойликларнинг ҳисобот давр 
бошидаги қолдиғи ва ҳисобот даврида турли манбалардан кирим қилиниши ва 
бошқа сабаблар эвазига кўпайиши, кредитида эса уларнинг қурилиш ишларига 
сарфланиши ва бошқа турли чиқимлари (сотилиши, бепул берилиши ва шу 
кабилар) эвазига камайиши акс эттирилади. 
Материал бойликларнинг кирими ва чиқими юқорида номлари зикр 
этилган счётларда ҳисоб баҳосида акс эттирилади. Ҳисоб баҳоси бўлиб 
уларнинг сотиб олиш қиймати (ҳақиқий таннархи), режа таннархи, ўртача баҳо 
ва бошқалар ҳисобланади. Материаллар бўйича танлаб олинган ҳисоб 
баҳосининг аниқ тури қурилиш ташкилоти ҳисоб сиёсатида белгиланади.
Қурилиш ташкилотлари материаллар киримини иккита усулда олиб 
боришлари мумкин: (1) бевосита усул; (2) билвосита усул.