Bosh miyaning anatomiyasi va patologiyasi

Miyacha  (cerebellum) o’ng va chap yarim sharlardan iborat bo’lib, ular 

chuvalchangsimon qism bilan birikkan. Miyacha bosh miya yarim sharlari bilan 

parallel  rivojlanadi.  U  odamda  yaxshi  taraqqiy  etgan  bo’ladi.    Miyacha  kalla 

ichki  asosining  pastki  ensa  chuqurligida,  katta  miya  yarim  sharlari  ensa 

qismining  tagida  joylashgan  bo’lib,  vazni  150  g.  Miyachaning  yuzasida 

yoysimon  egat  va  pushtalar  bo’lib,  egatlar  miyachani  bo’laklirga  ajratadi. 

Miyachaning  3  juft:  yuqorigi,  o’rta  va  pastki  oyoqchasi  bo’ladi.  Yuqorigi 

oyoqchasi miyachani to’rt tepalik va miya yarim sharlari bilan, o’rta oyoqchasi 

---

 

7 

ko’prik  bilan,  pastki  oyoqchasi  uzunchoq  miya  va  orqa  miya  bilan  bog’laydi. 

Agar miyacha  kesilsa, uning  ustki qismi  yupqa kulrang  moddadan tuzilganligi 

va 2 qavat (donachali va yulduzchali) hujayralari ko’rinadi.  

Kulrang  modda  tagida  oq  modda  joylashgan,  uning  nerv  tolalari  daraxt 

bargining  tomirlari  kabi  tarqalgan.  U  hayot  daraxti  deb  ataladi.  Oq  modda 

orasida to’rt juft tana – tarqoq holdagi kulrang modda uchraydi. 

Miyachaga  bosh  miya  yarim  sharlari  po’stlog’ining  peshona,  ensa  va 

chakka  bo’limlaridan  nerv  tolalari  kiradi.  Miyacha  tanadagi  retseptorlardan 

daxliz  nervi  tanasidan,  bosh  miya  katta  yarim  sharlari  po’stlog’idan  impulslar 

qabul qiladi va ba’zi muskullar koordinatsiyasida hamda muskullar tarangligini 

saqlashda  ishtirok  etadi.  Keyingi  tekshirishlardan  ma’lum  bo’lishicha, 

miyachada muhim vegetativ nerv markazlari joylashgan.