Bosh miyaning anatomiyasi va patologiyasi

1.4. Bosh miya nervlari. 

Bosh  miyadan  12  juft  nerv  chiqadi.  Bu  nervlar  bosh  miyaning 

asosidan quidagi tartibda chiqadi: 



 

I – hidlash; 



 

II – ko’rish; 



 

III – ko’z soqqasini harakatlantiruvchi; 



 

IV – g’altaksimon; 



 

V – uchlamchi; 



 

VI – qochuvchi; 

---

 

14 



 

VII – yuz; 



 

VIII – eshitish; 



 

IX – til-tomoq; 



 

X – adashgan; 



 

XI – qo’shimcha; 



 

XII – til osti nervlari. 

Bu  nervlar  sezuv  organlariga,  teriga,  bo’yin  va  kalla  muskullari,  ichki 

organlarga boradi. 

Yuqoridagi  nervlarning  ayrimlari  (I,  II,  VIII)  faqat  sezish  vazifasini 

bajaradi., ba’zilari (III, IV, VI, XI, XII) faqat harakat nervlari hisoblanadi, uchinchi 

xili (V, VII, IX, X) aralash nervlardir. 

I. Hid bilish nervi (n.alfacforius) sezuvchi nerv bo’lib, birinchi neyroni 

burunning shilliq pardasidagi hid bilish retseptorlaridan boshlanib, g’alvirsimon 

suyak  teshiklaridanmiya  qutichasiga  kiradi  va  hid  bilish  piyozchasida  tugaydi. 

Ikkinchi  neyroni  hid  bilish  piyozchasidan  boshlanib,  miya  asosidagi  hid  bilish 

uchburchagida tugaydi. Uchinchi neyroni hid bilish uchburchagidan miya yarim 

sharlarining hid bilish markazigacha boradi.