Buxgalteriya /a7o6/'-muqovalangan juzlangan maxsus ustunlar chizilgan qog‘oz varaqlaridir. Har bir buxgalteriya kitobida unga yozishdan oldin uning barcha varaqlari raqamlanadi. Oxirgi varaqning orqa tomoniga bosh buxgalterning imzosi bilan quyidagi yozuv ≪Ushbu kitobda hammasi b o i ib ....varaq raqamlangan≫ yozib qo‘yiladi. Kassa kitobi (КО-4-shakl, 440-shakl), mehnat daftarchalari va ularga ilova varaqlarining kirim-chiqimi hisobini yuritish kitobi (449-shakl), undan
tashqari, К-4-shakl va 440-shakllar kanop bilan tikilgan va tashkilot muhri bilan muhrlangan, varaqlar soni esa tashkilot rahbari va bosh buxgalterining imzolari bilan tasdiqlangan boiishi kerak. Har bir kitob ustiga: tashkilotning nomi, kitob ochilgan hisobot yili yozib qo‘yiladi. Kitobda unga ochilgan subschyotlaming mundarijasi boiishi kerak. Yozuvlar kitobning bshqa varagiga o‘tkazilganda mazkur subschyot
bo‘yicha mundarijada yangi varaqlarning raqamlarini ko‘rsatib, bu
yozuvning o'tkazilganligi to‘g‘risida belgi qilinadi.
Buxgalteriya kartochkalar i~biv-bir\av\ bilan birlashtirilmagan maxsus ustunlar chizilgan qog‘ozdan yoki yupqa kartondan tayyorlangan alohida-alohida jadvallardir.
Kartochkalar (asosiy vositalar bo‘yicha kartochkalardan tashqari) har bir birinchi tartibli schyotga (sintetik schyotga) alohida-alohida olib boriladigan ≪Kartochkalar reestri≫da (179-shakl) ro‘yxatga olinadi. Asosiy vositalar hisobini olib borishga tayinlangan kartochkalar ≪Asosiy vositalar hisobi bo'yicha inventar kartochkalaming ro‘yxati≫da (AV-10-shakl) ro'yxatga olinadi.
Buxgalteriya vec/o/wosr/an-kartochkalarda yuritiladigan hisob registrlarining bir turidir. Buxgalteriya hisobi registrlarida yozuvlar siyoh bilan, sharikli ruchka pastasi bilan yoki kompyuter yordamidaboshlang‘ich hujjatlar asosida, ular kelib tushgandan keyingi kundankechikmasdan, amalga oshiriladi.
Buxgalteriya registlarining saqlanishini, ulami rasmiylashtirilishini va arxivga topshirilishini bosh buxgalter ta’minlaydi. Buxgalteriya registrlari, ular arxivga topshirilgunga qadar, maxsus xonalarda yoki yopiladigan shkaflarda bosh buxgalter tomonidan tayinlangan shaxsning javobgarligida saqlanishi kerak. Tashkilotning buxgalteriya arxivida buxgalteriya registrlari belgilangan muddat davomida saqlanadi. Buxgalteriya registrlarining tashkilot buxgalteriya xizmatining arxivida
saqlash muddati tugagandan so‘ng belgilangan tartibda tegishli davlat arxiviga topshiriladi. Buxgalteriya registrlarining arxivga topshirilganligiga dalil bo‘ladigan hujjatlar buxgalteriyada doimiy saqlanadi. Har oy tugagandan keyin analitik hisob registrlarida aylanmalaming jami hisoblanadi va yozuvlar bo‘yicha qoldiq chiqariladi.
Yangi hisobot yilida sintetik va analitik schyotlar bo'yicha buxgalteriya registrlarida yil boshiga qoldiq summalari, o‘tgan yilgi yakunlovchi balansga va hisob registrlariga to‘la binoan yoziladi. Agar yillik hisobot yuqori tashkilot tomonidan tasdiqlanayotganda yoki moliya organi tomonidan qabul qilinayotganda, yillik hisobot ko‘rsatkichlariga tuzatishlar kiritilsa, u holda tegishli yozma ko'rsatmaga asosan bu tuzatishlar o‘tgan yilgi registrlarga ham (to‘g‘rilash buxgalteriya yozuvlarini o‘zgartirib yozish yo‘li bilan), joriy yil registrlariga ham (yil boshidagi qoldiqlami o‘zgartirish yo‘li bilan) kiritib qo‘yiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |