Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

Biçimsel 
ve 
de-
vingen 
olmak üzere iki tür eşdeğerlikten söz  eden Nida, biçimsel  olanı 
şekil ve içerik açısından eşdeğerlik, devingen olanı ise, erek ekinde kay-
nak metnin yarattığı etkinin aynını erek dil ve ekinde yaratan eşdeğerlik 
şeklinde tanımlamıştır (Nida 1964: 156-171). 
Buna göre, hem yapısal dilbilim modeline, hem de Chomsky’nin dili, 
dilbilgisel  kurallar  düzeneğine  indirgeyen  üretici-dönüşümlü  modeline 
göre Nida’nın modelinin dilin karmaşık yumağı andıran iletişim ağını çöz-
meye daha yetkin olduğu anlaşılır. Ne var ki, devingen eşdeğerlik, erek 
ekine dikkati çekmesi bakımından öncelikli bir öneme sahip olmasına kar-
şın, Nida’nın tanımındaki bazı eksiklikler, zamansal ve ekinsel farklılıklar 
yanı sıra metinselliği de içine alan çeviri kavramıyla kimi zaman çelişir. 
Örneğin, günümüz okurunu göz önüne alarak devingen eşdeğerliği sağla-
mak uğruna epik türündeki Homeros çevirilerinin düzyazı olarak çevril-
mesi, zamansal ve ekinsel farklılıklar kadar erek metnin biçimsel özellik-
leri açısından da çeviride kayba yol açar (krş. Basnett 1980: 26; Vermeer 
& Kurultay 1991: 41-49). Bununla birlikte, Nida’nın ekinsel farklılıkları 
göz önüne alarak başlattığı devingen süreçteki, örneğin çeviri metnin me-
tinselliği konusundaki eksiklikler, yazın çevirisi alanında yeni eşdeğerlik 
arayışlarına girilmesine neden olmuştur.  

---

 
85