Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

5.2.3. Yöntem 
Wilss, uygulama alanını 
ileriye dönük ve geriye dönük
 olmak üzere 
ikiye ayırdıktan sonra, çeviri eğitimi ve çeviri sorunlarını ileriye dönük 
çeviri uygulaması başlığı altında, çeviri eleştirisi ve yanlış-doğru çözüm-
lemesini  de  geriye  dönük  çeviri  uygulaması  başlığı  altında  toplamıştır 
(agy.: 158-162). Çeviri sorunlarının hem kaynak dil metni, hem de çeviri 
metni üzerinde iki yönlü olarak ele almanın en ülküsel durum olduğunu 
yadsımamakla  birlikte, uygulamada  daha  basite  indirgeyici bir tutumun 
benimsenmesinin  kaçınılmaz  olduğuna  değinmiştir  (agy.:161).  İşte  bu 
yüzden yukarıda metin çözümlemesi konusunda da değinildiği gibi, çeviri 
eğitiminde kaynak metinde çeviri sorunlarının saptanıp çözümlenmesinin, 

---

 
112 
çeviride yanlış yapmayı önleyeceğini öne sürmüştür. Ne var ki, kaynak dil 
üzerinde yapılan böyle bir çözümleme çeviri edincinden çok kaynak dil 
edincini geliştirmede kullanılabilir. Gerçi Wilss’in "çeviri edinci" terimi 
yerine "aktarım edinci" terimini kullanması onun çeviri eğitiminde yanlış 
yapmaktan sakınmayı öğreten geleneksel yöntemleri kabul ettiğini göste-
rir. Bununla birlikte, Wilss, geleneksel  çeviri eğitiminin kaynak metnin 
sözdizimsel olarak çözümlenmesinde ayrımsal dilbilimin kullandığı yön-
teme  karşı  çıkarak, çeviride  eşdeğerliğin ya da iki dil arasında  uzlaşma 
noktalarının ayrımsal dilbilim yöntemlerinden çok karşılaştırmalı dilbilim 
yöntemleriyle sağlanabileceğini savunmuştur (agy. 187). Çeviri sürecinde 
şu şekilde bir sıralama önermiştir: 
1. Aşama: kaynak metin tümcelerinin sözdizimsel, anlamsal ve biçem-
sel açıdan karşılaştırmalı çözümlemelerinin yapılması 
2. Aşama: kaynak metne dayalı olarak çeviri sorunlarının betimlenmesi 
3. Aşama: aktarım edincini kullanarak sözkonusu sorunların ne şekilde 
giderilebileceğinin düşünülmesi 
4. Aşama: kaynak metnin yüzeysel yapısına bakılarak eşdeğerliğin an-
lamsal ve biçemsel olarak nasıl sağlanacağının eleştiriye açılması 
5. Aşama: