Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

Metiniçi normları
 ise, çevirmenin çeviri işlemi sırasında mikro dü-
zeyde aldığı dilsel ve dilbilgisel kararlardır. Hem matriks, hem de metiniçi 
kararları  belirleyen  ise,  süreç  öncesi  çeviri  normlarıdır.  (Bengi-Öner, 
2001: 118)  
6.2.7. İnceleme Malzemesi olarak Bütüncenin Saptanması 
Toury’nin öne sürdüğü “karşılaştırmalı çözümleme” yönteminde ince-
leme  malzemesi  olarak  kaynak  metin  ve  çevirisi  arasındaki  ilişkilerden 
çok, “bütünce” üzerinde araştırmalar ağırlık kazanır. Bütüncenin saptan-
masında inceleme malzemesi sırasıyla şu şekilde sıralanabilir: 
1. Bir kaynak metnin belli bir dönemde veya farklı dönemlerde yapılan 
çevirilerinin karşılaştırılması;örneğin, William Shakespeare’in 
66. Sone-
si
nin neredeyse aynı dönemde Can Yücel, Talat Halman ve Bülent Boz-
kurt tarafından çevirileri gibi. 
2. Bir kaynak metnin farklı dönemlerde aynı dile yapılan çevirilerinin 
karşılaştırılması;  örneğin,  Douglas  Hofstard’ın 
Le  Ton  beau  de  Marot 
(1997) adlı yapıtında Fransızca bir şiirin bilgisayar destekli ya da destek-
siz çeviri de dahil olmak üzere İngilizce’ye yapılan 70 çevirisinin yayım-
lanması, Toury’nin kuramına uygun bir inceleme malzemesi sağlar (Wil-
liams & Chesterman, 2002: 64) 
3. Bir kaynak metnin farklı dillere yapılan çevirilerinin karşılaştırılması 
gibi 
4. Bir yazarın ya da türün aynı dile yapılan çevirilerinin karşılaştırıl-
ması 
5. Aynı iletiyi taşıyan özgün metinlerin kaynak metin olarak çevirileri-
nin  karşılaştırılması;  örneğin,  erek  ekinde  üretilen  turizm  ya  da  tanıtım 
broşürlerinin farklı dillerdeki çevirilerinin karşılaştırılması gibi.  

---

 
138 
6. Kaynak metin işlevi gören aracı çevirilerin, farklı dillere çevirilerinin 
karşılaştırılması; örneğin, İngilizce’de  “smoking kills", "smoking is ad-
dictive", "smoking when pregnant harms your baby" and "your smoking 
can harm others" büyük puntolarla yazılı “sigara öldürür”, “sigara bağım-
lılık yapar”, “sigara hamilelikte zararlıdır” veya “sigara başkalarına zarar 
verebilir” (The Evening Post, 22 December 1999) şeklindeki ifadeler Ma-
ori dilinde, “sigara öldürür” (ka mate koe i te kai hikareti) şeklinde geçer-
ken, Türkçe’de bu ifadenin daha küçük puntolarla “sigara sağlığa zararlı-
dır” şeklinde yumuşatılarak çevrilmesi, dilsel, kültürel, yasal ve ekonomik 
unsurlarla  birlikte  toplumların  sağlık  bilinçlerinin  de  karşılaştırılmasını 
gerektirir.