Book · January 017 citations reads 5,818 authors



Download 3,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/165
Sana25.01.2022
Hajmi3,27 Mb.
#409247
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   165
Bog'liq
Etiket

Kechirasiz,  hazillarga  unchalik  xushim 
yo‘q”,  “Qaytaryapsiz”,  “Ko‘rsatuvni  oxirigacha  ko‘rib  olmaymizmi?”  kabi
  – 
taxminan  shu  asnoda  javob  bergan  ma’qul.  Gapirayotganda  munozaraga 
berilmasdan,  aniq,  baland  bo‘lmagan  ohangda,  xotirjamlikni  ushlab  turmoq  zarur. 
Mulozamatga 
“rahmat”
  deb  qisqacha  javob  beriladi.  Odatda,  o‘zini  haddan 
tashqari  erkin,  aqlli  qilib  ko‘rsatishga  intilgan  va  diqqat  markazida  bo‘lishni 
istaganlar qattiq uringanlar, aksincha,, noqulay vaziyatga tushib qoladilar. Bunday 
odamlarga  boshqalarining  ismi  sharifiga,  bo‘yi,  millati  va  turar  joyiga,  sochining 
rangi,  ma’lumoti  va  avtomobil  halokatiga  doir  hazillar  qilish  mumkin  emasligini 
hamisha yodda tutish kerak. 
O‘xshamagan  hazilga,  dilxiralikka  qanday  javob  berish  kerak?  Jim  bo‘lib 
qolishdek  hech  bir  holat  kuchli  ta’sirga  ega  emas.  Keyin  kimdir  biron  boshqa 
mavzuda  gap  boshlagani  yaxshi.  Agar 
“o‘tkir  fikrli”
  shaxs  tinglovchilar  g‘ashiga 
tegishida davom etsa, uy egasi unga qarab: 
“Bugun sen negadir o‘zingdamassan”,
 
deb to‘xtatishi  lozim. Odamlar o‘ziga kelmasdan avval  hazillarga ko‘mib tashlash 
kerakmas.  Hazil  joyida  bo‘lgani  yaxshi.  Hozirjavob  hazilning  ma’nosiga  yetib 
borishda so‘zlovchining qattiq kulgusi xalaqit beradi. 
Davrada  achchiq  so‘zlarni  suiste’mol  qilmagan  ma’qul.  O‘zini  aqlli  deb 
biladigan  bunday  odamlar  davrada 
“qurbon”
  topib  olib,  uni  mazax  ostiga  olish 
maqsadida  turli  savollar  yoki  vaziyatlarga  solishga  intilishi  o‘zini  ahmoq  qilib 
ko‘rsatishdan  o‘zga  narsa  emas.  Bunda  tinglovchilar  gapirayotgan  odamning 
aybini  qidirishga  ko‘proq  e’tibor  beradilar.  Erix  Fromm  ta’limotida  bunday 
odamlarning  ruhiyatida  sadizm  –  zolimlik  borligini  –  “zulm  qilyapmanmi  demak 
mavjudman”,  degan  shior  yashaydigan  kishilarga  nisbat  beradi.  Agarda  bunday 
odamlarning  harakati  tashqaridan  juda  xunuk  ko‘rinishi,  mazlumni  emas,  o‘zini 
butun  bir  tuban  xususiyatlarini  ko‘rsatayotganini  va  undagi  o‘ta  omilikni 
tashqariga  chiqarayotganini  bilganida  edi  hech  qachon  bunday  harakatlarni 
qilmagan bo‘lar edi. Zigmund Freyd jamoada o‘zini bunday tutayotgan shaxs xatti-
harakatlari Aslida, hasadgo‘ylikdan ekanligi, bunga guvoh bo‘layotgan jamoat ham 
aksariyat  holatda  bunga  to‘sqinlik  qilmasa-da,  ushbu  shaxs  to‘g‘risida  xuddi  shu 
xulosaga  kelishini  ta’kidlagan.  Bu  bilan  Freyd  jamoada  inson  o‘zini  erkinroq 
tutadi,  va  badxulqlik  bilan  bo‘lgan  barcha  harakatlardan  tiyilishi  qiyin  bo‘ladi, 
degan  xulosaga  keladi.
1
  Tahliliy  ruhshunoslik  asoschisi  Karl  Gustav  Yung  esa 
jamoada ushbu ruhiy holatni arxetiplar bilan bog‘lab, unga “trikster” degan nomni 
beradi.  “Trikster  –  bu  odamlar  tabiatidagi  eng  tuban  illatlar  majmui,  jamoaviy 
anglanmaganlikning tuban ruh – obrazidir”.
2
 Demak, jamoatda boshqalar ta’siridan 
o‘z  salbiy  illatlariga  erk  berish  xavfi  kuchliroq  ekan,  inson  bunday  paytda  o‘zini 
yo‘qotmasligi,  axloqiy  masalalarda  mustaqil  fikrga  ega  bo‘lishi  kerakligini 
unutmasligi lozim ekan. 
                                                             
1
 Фрейд З. «Психология масс и анализ человеческого «Я».-СПб, Азбука классика.2008.-76с. 
2
 Ўша манба. 35 – бет. 


22 
 
Suhbat olib borish jarayonida tashvishlari  bilan band,  ma’nosiz  nigohlarni 
ko‘rsatmaslikka  harakat  qilgan  ma’qul.  Suhbatdoshga  qiziqish  bilan,  uning 
so‘zlarini  tushunayotganini  bildirish  uchun  ba’zi-ba’zida  savol  berish  yoki 
aniqliklar kiritib turish zarur. Agar hikoyani eshitgan bo‘lsangiz, hikoyani o‘rtasiga 
kelganda birdan gapni bo‘lishdan ko‘ra darhol 

Download 3,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish