Book · February 020 citations reads 3,943 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

 
 

---

15 
 
Mavzu: 2-ish. Kimyoviy ifloslangan va texnogen buzilgan tuproq 
namunalarini kimyoviy, fizikaviy va mikrobiologik analizlarga tayyorlash 
 
Ishning maqsadi:
Kimyoviy ifloslangan tuproqlar va texnogen buzilgan 
tuproqlarning kimyoviy, fizikaviy va mikrobiologik xossalarini aniqlash uchun 
tuproqlarni tayyorlash. 
Ishda foydalaniladigan asboblar va jihozlar:
Chinni xavoncha, uchi
rezinali tayoqcha, lineyka, ko‘zlari 1 mm li elakcha, texnik tarozi.
Ishning nazariy asoslari
: Tarkibidagi kimyoviy moddalarni aniqlash uchun 
olingan tuproq sinov–namunalari laboratoriya sharoitida qog‘oz yoki jilvir 
qog‘ozga (
kalka
) to‘kiladi va keli (o‘g‘ir) yordamida yirik donachalari (kesaklari) 
maydalanadi. Keyin esa – tarkibidagi kiritmalar – jumladan, o‘simlik ildizlari, 
hasharotlar qoldiqlari, toshlar, shisha siniqlari, hayvon suyaklari qoldiqlari, 
shuningdek yangi xosil bo‘lgan xosilalar – gips donachalari, ohaktoshlar va 
boshqalar olib tashlanadi. Tuproq sinov–namunasi havonchada kelisop bilan 
maydalanadi va teshiklarining o‘lchami 1 mm ni tashkil qiluvchi elak orqali 
o‘tkaziladi. Ajratib olingan yangi xosil bo‘lgan xosilalar alohida tahlil qilinadi, ular 
ham tuproq sinov–namunasi kabi ketma–ketlikda tahlil uchun tayyorlanadi.
Tuproq tarkibidagi umumiy mineral tarkibiy qismlarning sinov–namunasi 
bo‘yicha taqsimlanishini aniqlash uchun, berilgan tuproq namunasi 20 grammdan 
kam bo‘lmagan og‘irlik miqdorida agat, yashma yoki eritilgan korunddan yasalgan 
havonchada kukunsimon holatga kelguniga qadar maydalanadi. 
Bakteriologik tahlillar uchun tuproq sinov namunalari aseptika qoidalariga 
qat’iy ravishda amala qilinadi: jumladan, tuproq sinov– namunasi sterillangan 
yuzaga sepiladi va barcha operatsiyalar sterillangan asboblar yordamida amalga 
oshiriladi, tuproq sinov–namunasi teshiklarining diametr o‘lchami 3 mm ni tashkil 
qiluvchi, sterillangan elak orqali o‘tkaziladi va sterillangan qog‘oz ustiga to‘kiladi. 
Tuproq namunasi sterillangan holatdagi havonchada maydalanadi.