Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси


цон то м и р л ар и н и н г давом ли ^ и с^ а р и ш и ^о н о ^ и ш и н и



Download 12,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/301
Sana18.12.2022
Hajmi12,5 Mb.
#890821
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   301
Bog'liq
Bolalar va o\'smirlar fiziologiyasi va gigiyenasi B Sodiqov va b

цон
то м и р л ар и н и н г давом ли ^ и с^ а р и ш и ^о н
о ^ и ш и н и
^и й и н л аш ти р и б, 
т е з ч ар чаш н и ч а^и рад и . Д и н ам и к иш у ёк и бу аъ зо м ускуллари ни н г 
н авбатлаш и б ^ и с^ а р и ш и н ати ж ас и д а б аж ари л ад и , бунда тан а би р
ж о й д ан и кки н чи ж о й га си лж и й д и (ю риш , чопиш ), уз ут$и атр о ф и д а 
х ар а к ат ^илади (^ул ёки о ё ^ ёр д ам и д а б и р о р н ар сан и ай л ан ти р и ш
ва бош калар). Н авб атл аш и б
1
$ис
1
$ариш ^он ай лан и ш ж а р аён и н и н г 
т е зл а ш и ш и га олиб келади, ш ун и н г учун ^ам бундай иш давом ли
булиш и мумкин. Д и н ам и к иш ж уда те з ам алга ош ирилм аса, чарчаш
www.ziyouz.com kutubxonasi


ал о м атл ар и с та ти к иш б а ж а р и ш д а ги д е к т е з ю зага келм ай ди . Х ар 
1
$андай иш б аж ар и л ган и д а ^ам чарчо^ ^олати дар^ол пайдо булмаслиги 
учун у н и н г ^ф тача в ар и ан ти н и тан л аб олиш кер ак.
О дам ти н ч ту р ган и д а з$ам ун и н г м ускул л ари ^и см ан ^ и с ^ а р г а н
булади (бу в ак тд а ^еч бир ^ар акат ам алга ош ирилм айди) ва бу ^о л атн и
мускул тон уси дейилади. Бундай тонус ички аъ золарн и маълум ^олатда 
са^л аб ^ а м д а т а н а н и белгиланган в а зи я тд а уш лаб тури ш учун к е р ак . 
М ускуллар то н у си уларга о р ^ а мия м ото н ей р о н л ар и д ан вацти — в а^ти
билан кели б туради ган нерв им пулсларига ж аво б реакц и яси си ф ати д а 
ю зага келади .
Энди туги лган ^ам да бир — и кки ой ли к болаларда мускуллар то н уси
б и рм ун ч а ю ^ о р и булади ва улар 5 в а 
6
о й ли к були ш и билан то н у си
п асайи б , д астл а б к и ю ри ш ^ ар а к атл а р и учун зам и н тай ёр л ан ад и .
Бола ю р а бош лаш и билан ундаги м ускуллар ж ад а л уса б ош лай ди
ва 2 — 3 ёш га к и р ган и д а ум ум ий т а н а м а сса си н и н г у р тач а 23% и н и
таш к и л ^илади. У 
8
ёш га зад ам зу й г а н и д а з а й д зи л и н ган к у р с атк и ч
27%, 15 ё ш г а е т г а н и д а 32,6% ва, н и х о я т , 17 — 18 ё ш д а 44,2% га 
тен глаш ади . М ускул то л алари н и н г ^ ам энига, ^ ам буйи га у си ш и б ои с 
у з в а з н и н и о ш и р и б б о р а д и . Б у в а к т д а т о л а л а р т а р к и б и д а г и
м и о ф и б р и л л ар (з и с за р у в ч и элем ен тл ар ) з а м куп аяди . М асал ан , 7 
ёш ли лард а у л ар н и н г микдори энди ту ги лган л ар га К араганда 15 — 20 
м арта ортади.
М ускул в а з н и н и н г куп ай и ш и б и л ан у л ар н и н г кучи х;ам о р ти б
боради. 7 — 11 ёш ли б олаларда м ускуллар етар л и кучга эга булм айди
ш унинг учун бу ёш даги болаларда куч и ш лати б б аж а р и л ад и ган ва 
стати к м аш кл ар т е з чарчаш га олиб келади. Бу ^олн и м ак таб л ар д а 
ж и см он и й т ар б и я д арслари н и таш ки л зи л и ш д а и ноб атга олиш лозим . 
Бу ё ш д а ги л а р га к у п р о з з и с з а м уд д атл и куч ва т е з л и к и ш л ати б
б аж ар и л ад и ган м аш клар б аж а р ти р и ш м а зсад га м ув о ф и з.
У зувчи ёш л ар б илан иш олиб б о р и ш д а ян а ш у н а р с а м у^им ки, 
улар 13 —14 ёш га тул ган лари да м ускул кучи б о р аси д а угил ва з и з
болалар б и р - б и р и д а н я з з о л ф а р з зи л ад и . Ш уни н г учун уги л ва 
з и зл а р н и н г ж и с м о н и й м аш клар би лан ш утулланиш ида буни зи с о б г а
олиш лозим .
18 
ё ш г а е т и ш б и л а н м у с к у л к у ч л а р и н и н г о р т и б б о р и ш и
с ек и н л аш и б зо л ад и ва бу зо л ат 25 — 26 ёш га б ор и б низ^оясига етади, 
одам ву ж у д и д аги м у ск у л л ар н и н г м а к си м у м куч га ети ш и ва б о л а 
ёш и н и н г орти б б ори ш и билан бир тек и с борм айди. М асалан, у м уртка 
н огон аси н и н г ёзу в ч и мускуллари бу зо л а т г а 18 ёш да эриш са, зу л ва 
о ёзл а р д а ги ёзу в ч и ва йигувчи м ускуллар 20 — 30 ёш га кели б ай ти л ган
дараж ага эриш ади. М ускулларнинг уш бу хусусиятларини болаларн ин г
www.ziyouz.com kutubxonasi


ж и см о н и й тар б и я ва сп о р т б и лан з а м д а ум ум и й ф о й д а л и м ех н ат 
билан ш угулланиш ида з и с о б г а олиш м у зи м а з а м и я т касб этади.

Download 12,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish