Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

пародоксал
уйзу золати ёки 
тез 
у й зу зам дейилади ва у й зу давомида бир неча 
марта тез у й зу золати 3 — 4 д ази загач а давом этади. Демак, кечки
Фаол ^anam
rWWl/yi#V4->vvVr
4-1 раем. Уй^у ва бедорликнинг 
турли ^олатларида
ЭЭГнинг куриниши
Чу^ур 
уАш$у
\олатн
Пароксал уй*$у
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

уйцу иккита алмаш иниб турадиган ^олатлардан иборат — тез уйцу 
ва секин уй^у. Катта одамларда тез уй^у умумий уй зун и н г 25% ини 
таш кил ^илади, болаларда эса ундан э^ам куп (4 —1 жадвал).
4 —1 
жадвал. 
Одамдаги тез уй зун и н г давомийлиги
(А.М. Вейнг 1970)
Ёши
Бутун уйцу давом ига нисбатан (%)
Ч ала туги лган чацалок,
60-84
Я н ги тугилган чак;алок; (1-15 кун)
4 9 -5 8
2
ёш
30-40
2-5 ёш
20-30
5-1 3 ёш
15-20
18-30 ёш
20-25
30-5 0 ёш
18-25
6 5 -8 7 ёш
20-22
Т ез уЙ
1
$у ^ о л ат и д ан у й го ти л га н о д ам лар д о и м о у зл а р и н и н г
туш л ар и ^ а ^ и д а гап и ри б б е р и ш л а р и м умкин. С е к и н у й ^ у в а зт и д а
у й готи лганлар туш ^ а ^ и д а ^ е ч н а р с ан и эслай олмайди. З а Р бир 
одам ^ар куни туш лар куради. Бир у й ^ у давом и да бир неча туш н и
к у р и ш м ум кин. Б и ри н ч и туш кури ш уй ку га кетаётган д а булади 
ва у ^ар 90 даь$и^ада булиб туради . Туш ку ри ш з$ар би р м еъ ё р и й
у й з у н и н г холати ва су н ъ и й р ави ш д а туш кур и ш д ан во з кеч и ш
р у ^ и й касолликларга олиб к ел и ш и мумкин. Б аъ зи ^илатларда туш 
к у р и ш и ж о д и й т а с н и ф га эга булиш и м умкин. М аълум ки , б аъ зи
ёзувчилар, олимлар, м у си ^ач и лар (А.С. П уш кин, Л .Н .Толстой, Д.И. 
М ен делеев, Н.А. Р и м ск и й — К о р сак о в , В.В. М а я к о в с к и й ) и ж о д
и ш л ар и н и туш да тугатиш ган . Ш у м ун осабат б и лан ^ а тто у й ^ у д а 
у з и т и ш — г и п н о п е д и я п е д а г о г и к а д а ^ у л л а н и л м о а д а . У й ^у д а 
у з и т и ш и м к о н и я т л а р и д а н ^ а т т о ^ а д и м г и Ю н о н , Х и т о й в а
З и н д и с т о н д а ^ а м ф о й д а л а н и ш г а н . 1920 й и л л а р д а н к е й и н
ги п н о п ед и ян и н г и м к о н и я тл а р и ян ад а ке н гр о ^ урганилди, амм о 
сунгги й и л л ард аги т а ж р и б а л а р ш уни курсатд и ки , ун и н г у зи ти ш
сам ар ад о р л и ги унча к а тт а эм ас эк а н ва ги п н оп еди я п ед аго ги к а 
ж а р а ён и д а н чи ^ар и л д и .
Х о з и р г и з а м о н о л и м л а р и с е к и н у й ^ у м и я т у ц и м а с и
го м ео с тази н и н г ти к л а н и ш и ва ички а ъ зо л ар н и н г о п ти м и за ц и я с и
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

б и л ан б о гл и з булган зо л атд и р деб тах м и н зи л м о зд а. О ддий су зл ар 
б и л ан айти лганда, ях ш и у й зу с и з — ях ш и дам олиш булм айди. 
У й зу п ай ти д а с к е л е т м ускуллар таран гли ги , з о н босим и, з а р о р а т
ва а с о с и й а л м а ш и н у в кам аяд и , ю р а к у р и ш , н а ф а с ол и ш б и р
м ар о м д а булади, зо н д а з а н д ва б и л и р у б и н м и зд о р и кам аяд и .
У й зу н и н г д авом ийлиги. Ю ко р и д а ай ти б у тган и м и зд ек , катта 
одам к у н и га у р та ч а 7 — 
8
соат у х лай ди . О датда бу д а в р 4 — 10 
со атгач а давом этади. 7 — 
8
ёш ли ва ун д ан ки ч и к ёш д аги л арга эса 
к у н д у зги у й з у з а м за р у р (4 — 2 ж адвал).
Туш ку р и ш бо л ал ард а 2 — 3 ёш д ан в а б аъ зи д а ун дан к е ч р о з
к у з а т и л а д и . Т у р л и о м и л л а р : з а т т и з ч а р ч а ш , к а с а л л и к л а р , 
о в за т л а н и ш р е ж и м и н и н г б узи л и ш и бо л ад а у й зу с и зл и к зо л а т и н и
к е л т и р и б ч и з а р а д и . К е ч к и у й з у н и н г б у зи л и ш и б а р ч а з а ё т и й
ф а о л и я т л а р н и п а с а й т и р а д и — б о л а н и н г у м у м и й
с о б л и г и
, 
ж и с м о н и й ва а з л и й иш зо б и л и я ти га салб и й та ъ си р зи л ад и .
4 — 2 жадвал.