Bolalar kasalliklari propedevtikasi

 TERI  FIZIOLOGIYaSI.  Teri  ko‗pgina  vazifalarni  bajaradi.  Terining 
asosiy  vazifalaridan  biri  muhofaza  vazifasidir.  Teri  organizmni  zararli  mexanik 
va ximik hamda infeksiya ta‘sirlaridan saqlaydi. Yangi tug‗ilgan chaqaloqlarda va 
bir  yoshgacha  bo‗lgan  bolalarda  bu  xususiyat  kattalarga  nisbatan  kam 
rivojlangan bo‗lib, bu terining o‗ziga xos xususiyati: asosan teri muguz qavatini 
kam  tarakkiy  etganligi,  ko‗plab  kapillyar  turining  mavjudligi,  hamda  terida 
mahalliy  immunitet  faolligini  pastligi  bilan  tushuntiriladi.  Bundan  tashqari 
chaqaloq bolalar terisini kollagen sekretda rN neytral (6,3 -5,8) holatga yaqin, 
hamda  melanin  donachalari  mikdori  kam  bo‗ladi.  Erta  yoshdagi  bolalarda 
terining tuzilishi va faoliyatiga ko‗ra so‗rilish jarayoni faollashgan. ajratib chiqarish 
jarayoni esa kam rivojlangan bo‗ladi. Shular sababli bola terisi bu yoshda oson 
jarohatlanishga,  har  xil  kasallik  tarqatuvchi  mikroblar  va  zaharli  ximik 
qitiqlovchi  ta‘sirotlarga  ortiqcha  ultrafiolet  nurlarga  tez  beriluvchan  bo‗ladi. 
Shuning  uchun  bola  terisini  nihoyatda  toza  saqlash  lozim.  O‗tkir,  zaharli  ta‘sir 
etuvchi surtmalar surtish tavsiya etilmaydi. 
Teri  5  ta  sezuvchi  organlarning  biri  hisoblanadi.  Terida  joylashgan 
ko‗pgana  taktil,  og‗riqni,  haroratni  sezuvchi  retseptorlar  borki,  bular  bilan 
organizm  tashqi  muhit  bilan  doimo  moslashib  boradi.  Ko‗proq  oyoq,  kafti,  yuz 
terilari o‗ta sezuvchan bo‗ladi. Haroratni boshqaruv vazifasi kam rivojlangan bo‗lib, 
bola  tez  issiqlanib  yoki  sovuk  qotib  qolishi  mumkin.  Haroratni  boshqaruv 
markazlari bola 3-4 oyligidan tashkil topadi. 
Teri  nafas  olishda  ham  faol  ishtiroq  etadi.  Yosh  bolalarda,  ayniqsa  bir 
yoshgacha  bo‗lgan  bolalarda  gaz  almashinuvida  yaxshi  qatnashadi,  chunki  bu 
yoshda  teri  muguz  qavati  yupqa  va  qon  aylanish  yuzada,  terini  sathi  kattalarga 
qaraganda  nisbatan  6-8  marta  ko‗p  bo‗ladi.  Teri  sintetik  vazifani:  fermentlar, 
biologik  faol  moddalarning,  melanin  pigmentini,  vitamin  Dz  hosil  bo‗lishida 
ishtiroq  etadi.  Bu  vazifalarni  amalga  oshishi  teri  morfologik  va  funksional 
rivojlanib borgan sari takomillashib boradi.