Bolalar kasalliklari propedevtikasi



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet146/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

NAFAS  TURLARI-  Bola  yoshiga  va  jinsiga  qarab  o‗zgarib  boradi. 
Chaqaloqlarda nafas olishning diafragmal turi bo‗lib, qovurg‗a muskullari qisman 
katnashadi  holos,  ko‗krak  yoshidagi  bolalarda  esa  ko‗krak  –  qorin  turi  kuzatilib, 
bunda ham diagfrragma turi sezilib turadi. 2 yoshga yetkach, ko‗krak diagfragma, 
3-7 yoshdan ko‗krak turi boshlanadi. Qiz bolalarda bu tur xayot oxirigacha davom 
etsa,  o‗g‗il  bolalarda  esa  balog‗at  yoshiga  yetgach  qorin  turiga  o‗tadi.  Bola 
xayotining birinchi kunlarida uchraydigan o‗pka gipoventilyatsiyasi ko‗krak qafasi 
ekskursiyasining  chegaralanganligi  va  diagfragmaning  yuqori  joylashganligi 
tufayli  vujudga  keladi.  Nafas  yo‗llarining  torligi  traxeobronxial  daraxtda  havo 
o‗tishiga  qattiq  qarshilik  ko‗rsatadi,  ayniqsa  bu  qarshilik  nafas  olganda 
kattalarnikiga  nisbatan  20  martaga  ortiq.  Noelastik  qarshilikning  yuqoriligi,  nafas 
muskullari tonusining pastligi bolalarda nafas chiqarishining kam effektligiga olib 
keladi.  
Bolalarda  nafas  olish  jarayonida  boshqa  moddalar  almashinuvi 
protsesslariga  qaraganda  energiya  ortiqcharoq  sabab  bo‗ladi:  masalan,  nafas  olish 
uchun  ishlatiladigan  energiyaning  60-70%  o‗pkaning  elastik  qarshiligini  yengish 
uchun sarf bo‗ladi. O‗pka to‗qimasi cho‗ziluvchanligining pastligi va nafas olishga 
bo‗lgan  qarshilikning  yuqoriligi  nafas  sig‗imlarining  kam  (15-16  ml)  bo‗lishi, 
hamda  o‗lik  maydonning  (bo‗shliqning)  nisbatan  katta  (2,25  ml)  bo‗lishi  olib 
keladi.  Bunday  holat  nafas  olishning  yuzakiligi  va  tezligini  yuqoriligiga  sabab 
bo‗ladi.  Chaqaloqlarda  yo‗tal  refleksi  sust  yoki  bo‗tunlay  bo‗lmaydi.  Nafas 
yo‗llarining  torligi  traxeyaning  qisqaligi  aksincha,  bronxlarning  uzunligi,  ular 
devorlari  muskul  va  elastik  tolalarining  yetarli  rivojlanmaganligi,  qon  va  limfa 
tomirlariga  boyligi  turli  yallig‗lanish  jarayonlarida  osonlikcha  paydo  bo‗lishi  va 
nafas  yo‗llarining  berkilib  qolishiga  sabab  bo‗ladi.  O‗pka  to‗qimasining  sust 
tarakkiy etilishi interstitsial to‗qimaning kamligi o‗zida mikroblarning rivojlanishi 
imkon  beradigan  va  natijada  tez-tez  zotiljam  bilan  og‗rishiga  sabab  bo‗ladigan 
atelektazlariga  olib  keladi.  Bundan  tashqari  xayotining  birinchi  oylaridagi 
bolalarning aksari gorizontal holati va o‗pkaning o‗ta qonga boyligi uning orqa va 
paski  qismlarida  qon  dimlanish,  so‗ngra  zotiljamga  olib  kelishiga  sabab  bo‗ladi. 
Demak,  nafas  organlarining  yuqorida  aytib  o‗tilgan  anatomik  va  fiziologik 
xossalariga  qarab  xulosa  qilish  mumkinki,  kichik  yoshdagi  bolalarning  zotiljam 


 
152 
bilan  og‗rish  extimoli  ko‗proq,  bu  esa  o‗z  navbatida  kichik  yoshdagi  bolalarda 
zotiljamning tez-tez uchrashi va og‗ir kechishiga sabab bo‗ladi.  

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish