Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
O`zlashtirish darajasini aniqlash uchun savollar
 
1. O`tkir cho`qqi periodontitga olib keladigan sabablarni sanab bering. 
2. Periodont yallig`lanishida kechiktirib bo`lmaydigan birinchi yordam 
qanday hollarda amalga oshirilmog`i lozim? 

---

60 
3. Birinchi yordam qanday amalga oshiriladi? 
4. Sut tishlarida kechadigan surunkali periodont yallig`lanishi doimiy tishlar 
rivojlanishiga qanday ta’sir ko`rsatishi mumkin? 
5. O`tkir cho`qqi periodontitda yoki qaytalanib o`tkirlashgan surunkali 
periodont yallig`lanishida bolalarda kuzatiladigan umumiy klinik belgilarni sanab 
bering. Bunga nimalar sabab bo`ladi? 
6. Surunkali kechadigan periodont yallig`lanishi bolalarning umumiy 
ahvoliga qanday ta’sir ko`rsatadi? 
7. Periodont yallig`lanishi jarayoni vaqtida davolanmasa qanday asoratlarga 
olib keladi? 
 
4.8. Bolalarda kechadigan periodontitlarni davolash. 
Sut tishlarida kechadigan surunkali periodont yallig`lanishi atrof suyak 
to`qimasi va ildizlarning bir qadar kuchli so`rilishiga olib keladi. Buning natijasida 
har qanday to`g`ri olib borilgan davo tadbirlari ham suyak to`qimalarining 
tiklanishiga yordam bermaydi. Shuning uchun ko`p vaqt davomida kechayotgan 
surunkali periodont yallig`lanishida davo tadbirlari chegaralanishi va tishni oldirib 
tashlash ko`p hollarda maqsadga muvofiq hisoblanadi. Ana shunday hollarda 
yallig`lanish jarayonini tuxtatish uchun qilingan davo va ildiz kanalini 
yaxshilab tozalab plombalash ham jarayonning to`xtashiga garov bo`la olmaydi. 
Yuqoridagilarni hisobga olib, quyidagi hollarda sut tishlarini davolash 
maqsadga muvofiq hisoblanmaydi: 
1) tishlar almashinuviga 1,5-2 yil qolgan bo`lsa; 
2) bola organizmida surunkali kechadigan infeksion-allergik, organizm 
sezgirligini oshiruvchi kasalliklar aniqlansa; 
3) kasallik tarixida oldin ham bir-ikki marotaba qayta o`tkirlashuv hollari 
qayd qilingan bo`lsa; 
4) ildizlarning patologik so`rilishi natijasida, ularning 1/4 yoki 1/3 qismi 
yemirilgan bo`lsa; 
5) so`rilish jarayoni ildizlarning qo`shilgan qismini (bifurkatsiya) 
jarohatlagan yoki so`rilish natijasida toj tub devori yemirilgan (perforatsiya) 
bo`lsa; 
6) yallig`lanish doimiy tish kurtaklarini o`rab turuvchi kompakt suyak 
qatlamini jarohatlagan taqdirda; 
7) sut tishlari ildizida hosil bo`lgan kista yallig`langanda; 
8) davolash jarayonida yallig`lanish qayta o`tkirlashishi oqibatida suyak usti 
pardaga o`tganda, yiringli limfa tuguni yallig`langanda va boshqa hollar paydo 
bo`lgan taqdirda. 
Ildizi shakllanmagan doimiy tishlarda periodont yallig`langanda davolash 
chora-tadbirlari birmuncha boshqacharok bo`ladi. Yallig`lanish jarayonining har 
qanday turida ham shifokor oldidagi vazifa iloji boricha kasal tishni saqlab 
koluvchi tadbirlarni qo`llashga qaratilgan bulmogi shartdir. Faqatgina quyidagi 
hollardagina kasal tish olib tashlanishi maqsadga muvofiq hisoblanadi: 

---

61 
1) surunkali yallig`lanish jarayonida toj tag devorida perforatsiya (emirilib 
teshilish) yuz bergan bo`lsa va tish toj qismining buzilishi oqibatida uni plombalab 
tiklashning iloji bo`lmasa; 
2) davolash davomida yallig`lanish qayta o`tkirlashib periostit, abssess, 
osteomiyelit kabi noxush asoratlarga olib kelish xavfi tug`ilgan taqdirda. 
Surunkali periodont yallig`lanishini davolash bolalarda birmuncha o`ziga 
xos xususiyatlarga egadir. 
Bir ildizli sut tishlari misolida ko`radigan bo`lsak, davolash bunday hollarda 
birinchi qatnov davomida tugatiladi. (11-rasm).