Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

a)
b)
10-rasm. Gonokokklarning sof kulturasi (Gram bo’yicha bo’yalgan)
 
(a),
 
yiringdan 
olingan surtmadagi gonokokklar (metilen ko’ki bilan bo’yalgan) (b). 
11 - rasm. Gonokokkli stomatit. 

---

162 
Undan q’irma olib tekshirilganda ko’p miq’dorda Neisseria gonorrhoeae 
topiladi (10-rasm). Shuni yoddan chiq’armaslik kerakki, bunday klinik belgilar 
leykoplakiyada hamda kandidozda ham uchraydi (biroq’ so’zakda atrofiya 
o’chog’i yuzasi silliq’ va bir xil bo’lib, oq’ish parda bilan q’oplanmagan bo’ladi) 
(11-rasm).
Tilning zararlanishi doimo membranozli-yara xarakteriga ega bo’ladi. 
Umuman, boshida tilning ventral ustki q’ismi, keyinchalik esa hamma tomoni 
shikastlanishi mumkin. Shilliq’ q’avat och q’izil va shishgan ko’rinishda bo’lib, 
ekssudatli papula paydo bo’ladi, kasallik zo’rayganida shikastlangan joylardan 
sariq’-yiringli ajralmalar ajraladi va bu ajralmalarda gonokokklar aniq’lanadi. Har 
q’anday tashq’i ta’sirlar (masterastiya, mayda jarohatlar) eroziya va yoriq’larni 
yuzaga keltiradi, ular esa tezda yaraga aylanib, q’onaydi va sariq’-kulrang karash 
bilan q’oplanadi. Tilning orq’a ustki q’ismidagi ko’p sonli eroziyalar va yaralar 
o’tkir allergik glossitni eslatadi. 
Escobar V. hammualliflari bilan (1984), gonokokk bilan shikastlangan 
o’choq’lar, ko’pincha ikkilamchi infeksiya hisobiga og’irlashishini va maxsus 
davolash usullari q’o’llanilmasa, uzoq’ vaq’tgacha saq’lanib q’olishini ko’rsatib 
berdi. Q’o’llaniladigan mahalliy antiseptiklar ikkilamchi infeksiya bilan 
kurashishga yordam beradi, ammo yaralarning epitelizasiyasiga deyarli yordam 
bermaydi. 
Skarlatina
– isitmalash, intoksikastiya, o’tkir tonzillit va ko’p mayda 
toshmalar 
bilan 
ta’riflanadigan 
o’tkir 
yuq’umli 
kasallik. 
Skarlatina 
q’o’zg’atuvchilari - toksigen streptokokklarning A guruhiga mansub, ya’ni 
ekzotoksin (sin. – Dik toksini, skarlatinali toksin) ishlab chiq’aruvchi 
mikroorganizmlardir (12-rasm). 

---

163