Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Shilliq pardaning qo`shuvchi to`qimali asosida 
limfogistiotsitar 
elementlar oshib, tomirlar atrofini o`rab oladi va perivaskulyar infiltratsiya hosil 

---

140 
qiladi. Limfogistiotsitar hujayralar to`plamini hosil bo`lishida bugungi kun 
adabiyotlarida oqsil almashinuvi va immunologik siljishlar sabab bo`lishi mumkin 
deb tushuntiriladi. Shu bilan birgalikda hujayralar to`plami antitelolar va maxsus 
globulinlar ishlab chiqarishi ham nazarda tutiladi. Bu jarayonda asosiy rolni 
limfotsitlar va plazmatik hujayralar o`ynaydi. 
Labrotsitlar soni esa erta bolalik davriga nisbatan kamayadi, biroq ularning 
faollik darajasi ancha oshib, sitoplazmasida geparin mahsuloti yig`ila boshlaydi. 
Geparin moddasi biologik aktiv bo`lib, himoya vositasi to`qima va qonda ajralib 
chiquvchi proteolitik va mukolitik fermentlarni neytrallab normallashtirib turadi. 
Shu bilan birgalikda to`qima metobolizmini tiklaydi. Bundan tashqari geparin 
kuchli allergik reaksiyalar hisoblanmish Artyus va SHvarsman fenomenlarini 
sekinlashgan antitoksik faktor sifatida tormozlaydi. 
Yuqorida bayon qilingan gistologik o`zgarishlar 8-12 yoshli bolalar 
organizmida o`tkir yallig`lanish jarayonlari ko`pincha surunkaliga aylanib ketishini 
ta’minlaydi. 
Shunday qilib bayon qilingan gistofiziologik o`zgarishlarni bolalikning uch 
davriga nisbatan taxlil qiladigan bo`lsak va bu manzaralar bilan shu davrlarda 
bolalarda uchraydigan kasalliklar o`rtasidagi yoki salomatlik darajasi o`rtasidagi 
bog`lanishni tushunish uchun quyidagilarga e’tibor berilishi kerak: 
1 yoshgacha bo`lgan bolalarda:
shilliq parda nozik, yupqa, yengil 
jarohatlanadigan, shilliq osti parda strukturasi takomillashgan, hujayralar glikogen 
va RNK ga boy, to`qimalarda yetuk oqsil va mukoid moddalar mavjud. Shuning 
uchun 1 yoshgacha bo`lgan bolalar og`iz shilliq pardasi virusli va mikrobli, 
bakterial kasalliklarga nisbatan turg`un bo`lishi bilan bir qatorda mexanik travma 
(til osti yarasi, Bednar yarasi va x.k.), hamda zamburug`lar chaqirishi mumkin 
bo`lgan (og`iz oqarishi-molochnitsa) kasalliklarga moyildir.