Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Og`iz shilliq pardasida
maxsus tekshirishlar natijasida anotomik va 
fiziologik xususiyatlaridan kelib chiqib uch soha borligi qayd qilinadi: qoplovchi 
soha, chaynov sohasi va maxsus strukturaga ega bo`lgan soha: 
1. Qoplovchi sohaga
– lab, lunj, o`tuvchi burmalar, og`iz bo`shlig`ining 
tubi, yumshoq tanglay kiradi. 
2. 
Chaynov sohasiga 
– milk va qattiq tanglay shilliq qavati kiradi. 
3. 
Maxsus strukturali soha
– bu til usti shilliq pardasi. 
Qoplovchi shilliq pardada 
epiteliy shoxlanishi uchramaydi, shilliq osti 
qo`shuvchi pardasi yaxshi rivojlangan. 
Chaynov shilliq pardasida
epiteliy qavati shoxlanuvchi bo`lib, shilliq osti 
parda bo`lmaydi va u xususiy qavat orqali suyak usti pardasiga birikadi. 
Maxsus shilliq pardada 
ko`plab nerv oxirlari sezish qobiliyatiga ega 
bo`lgan maxsus so`rg`ichlar sifatida shakllangan: ipsimon, zamburug`simon, 
tarnovsimon, bargsimon. 
Bolalarda ularning yoshini oshib borishi bilan og`iz shilliq pardasida 
gistologik va gistoximik o`zgarishlar kuzatiladi. 
Maxsus tekshirishlar 
bunday o`zgarishlarni asosan uch davrda yaqqol 
ko`zga tashlanishini ko`rsatadi: 
1. Tug`ilgandan 1 yoshgacha (chaqaloqlik, ko`krak davri). 
2. 1 yoshdan – 3 yoshgacha – erta bolalik davrida. 
3. 4 yoshdan – 12 yoshgacha – birlamchi va ikkilamchi bolalik davrida. 
Chaqaloqlik davrida 
shilliq pardaning umumiy tuzilishi bir xil. Faqat bu 
davrda epiteliy qavat va shilliq osti parda juda yupqa va nozik, hujayralar va tolalar 
sistemasi takomillashmagan. 

---

139 
Shilliq parda epiteliysi glikogen va RNK ga boy. Qo`shuvchi to`qima va 
epiteliyda 
mukopolisaxaridlar 
ko`p. 
Shilliq 
osti 
qo`shuvchi 
to`qimada 
takomillashmagan hujayralar ko`p bo`lib, ular asosan fibroblastlar, gistiotsit va 
limfotsitlardan iborat. Plazmatik hujayralar va labrotsitlar juda kam. 
Yuqorida ko`rsatilgan holat shilliq pardaning nozikligidan, ta’sirotlarga 
chidamsizligi, yengil jarohatlanishi bilan birgalikda yuqori tiklanish – 
regeneratsiya qobiliyati borligini ko`rsatadi.