Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Davolash 
ishlari zamonaviy barcha terapevtik, ortopedik usullardan 
foydalanib tishlarning anotomik shaklini tiklashga va faoliyatini me’yorlashga 
qaratilgan bo`lishi kerak. Bunda ximoya tish kappalaridan, koronkalardan,
ko`priksimon va olinadigan protezlardan, terapevtik restavratsiya usullaridan keng 
foydalanish taqozo qilinadi.
 

---

98 
5.8.4. Tugallanmagan osteogenez (Osteogenesis imperfecta)
Mazkur kasallik autosom-dominant yo`l bilan nasldan-naslga beriluvchi juda 
xam kam uchraydigan xastalik bo`lib, o`g`il bolalarda va qiz bolalarda bir xilda 
uchrashi kuzatilgan. Tugallanmagan odontogenez kasalligi uchun uzun naysimon 
suyaklarni, o`mrov suyagini, qovurg`a suyaklarini tez-tez sinib turishi odatiy xol 
xisoblanadi. Yosh bolalarda kalla suyagi choklarini bitishi sekinlashadi, ular 
o`sishda orqada qolishadi, karlik, ko`z sklerasining moviy tusi, tishlar tuzilishining 
buzilishi va bo`rtib chiqqan peshona xususiy xol xisoblanadi. Tishlar o`lchamlari 
o`zgarmagan, shakli odatdagiday bo`lib, ularning rangi kulrang, moviy kulrangdan 
och sariq yoki jigarranggacha o`zgarishi kuzatiladi. Sut va doimiy tishlarning 
patologik siyqalanishi doimiy klinik belgilardan biri bo`lib xisoblanadi.
Rentgen 
tasvirda jag` suyaklar kortikal plastinka qatlamining yupqalashuvi, 
tish ildizlari uchida suyak osteoporozi aniqlanadi. Bolalarning yoshi ortishi bilan 
tish bo`shlig`i va ildiz kanallarining bitib ketishi kuzatiladi.
 
 
 

---

99 
6 Bob. PARODONT KASALLIKLARI. 
 
Parodont - bu tish atrofini jips o`rab turuvchi milk, tish aylana boylami - 
periodont va alveolyar suyak o`sig`ini o`z ichiga oluvchi to`qimalar majmuasidir. 
Parodont shakllanishi tish ildizlarining paydo bo`lishi bilan boshlanib, ularning 
to`liq shakllanishi bilan birgalikda tugaydi. Parodont tuzilishi bolalar yoshiga 
qarab, o`z xususiyatlariga ega bo`ladi. Milklarning rangi parodonti sog`lom 
bolalarda och pushti tusda bo`ladi. Issiq janubiy o`lkalarda yashovchilarda oldingi 
kurak va qoziq tishlarni o`rab turuvchi milklarning qo`ng`ir yoki qoramtir - 
ko`kish tusda bo`lishiga sabab, bu iqlimda yashovchilarning terisi va shilliq parda 
to`qimalarida quyosh nuri ta’siri ostida melanin pigmentining ko`proq yig`ilishidir. 
Sog`lom parodontda milk so`rg`ichlari tish yoyining har ikki tomonida 
(vestibulyar, oral) ham o`tkir qirrali teng yon tomonlarga ega bo`lgan uchburchak 
shaklida bo`ladi. Agar tishlarning tish yoyida joylashish tartibi buzilsa, u holda 
milk so`rg`ichlarining cho`qqisi dumaloqlashib, silliqlashadi. Tishlari o`sib 
chiqishi paytida tish va milk orasidagi cho`ntaklarning o`lchamlari o`zgarib turadi. 
Tishlar o`sib chiqishi tugallanishi bilan ular atrofidagi tish-milk cho`ntaklarining 
o`lchamlari odatda 1,5-2 mm chuqurlikda bo`ladi. 
Parodont xastaligi yer yuzining hamma mamlakatlarida bolalar o`rtasida 
uchraydi. Bu xastalik 4-5% dan 99% gacha tarqalgandir. Parodont xastaligi asosan 
tishlar o`sib chiqishi tugallangandan keyin sut tishlari atrofida, ko`proq esa doimiy 
tishlar chiqqanidan so`ng yuzaga keladi.