Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Foydalanilgan adabiyotlar 

---

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
263 
1. S. Qosimov. N. Mo.minov. Rahbarlik qobiliyati va boshqaruv masalalari.T.2001. 
FA ilmiy markazi. 
2. E. G'oziyev. Muomala psixologiyasi. T. 2001 . 
3. E. G'oziyev. Tafakkur psixologiyasi. T. 1999. 
4. E. G'oziyev. Psixologiya. T. «0‘qituvchi» nashriyoti. 2003. (darslik) 
5. E. G'oziyev. Sh. Azizova . Tashkiliy psixologiya. T. «Universitet» nashr. 1991. 
6. FAkramova. R.Abdullayeva. Oilaviy hayotni o'rganishga oid psixologik testlar.T. 
2002. Respublika «Oila» markazi. 
7. M. Maxsudova. Umumiy psixologiya. (ma’ruzalar matni) Namangan. 2002. 
8. M. Maxsudova. Oilaviy munosabatlar psixologiyasi. (uslubiy qo'llanma) 
Namangan. 2003. 
9. M. Maxsudova. Z. Qurbonova. Umumiy psixologiya. (muammoli ma’ruzalar 
matni). Namangan. 2004. 
10. M. Maxsudova. Muloqot psixologiyasi. (muammoli ma’ruzalar matni). 
Namangan. 2005.
11. P. S. Ergashev. Muloqot psixologiyasi (ma’ruzalar to‘plami).T. 2003. 
TALABALAR HAYOTIDA STRESS SABABLARI VA OQIBATLARI 
 
Matchanova Nargiza To’lqinovna (TTAUF) 
 
Hozirgi paytda stress tushunchasi keng tarqalgan atama bo’lib u biologiya, 
tibbiyot, psixologiya, aniq fanlar, iqtisod hamda ijtimoiy fanlarda organizmning tabiiy 
va ijtimoiy holatlarning o’ziga xos bo’lgan xususiyatlarini aks ettirishda qo’llaniladi. 
Stress haqida ta’limot ancha eski bo’lib, dastlab u fizikada qo’llanilgan va 
“kuchayish” ma’nosini bergan. Fiziologiya va tibbiyotda ushbu tushuncha ilk bor o’tgan 
asrning 30 – yillarida Kanadalik buyuk olim Gans Selye tomonidan ilmiy asoslangan. 
Uning stress haqidagi ta’limoti birinchi marta Angliyada chiqadigan “Tabiat” jurnalida 
“Umumiy adaptation sindrom” nomi bilan e’lon qilinadi va keyinchalik umumiy 
adaptatsion sindrom tushunchasi stress tushunchasi nomi bilan yuritila boshlandi. Stress 
holati sof biologik qonuniyat u odamlar, hayvonlar hamda o’simliklar hayotida bir – 
biriga o’xshash o’zgarishlarni yuzaga keltirish bilan harakterlanadi. [1; 2] 
Hozir shu narsani qayd qilib o’tmoqchimanki, aytib o’tilganidek, stress 
tushunchasining kashf qilinganiga nisbatan uzoq vaqt o’tmagan bo’lsada u qator 
fanlarda juda tezlik bilan tarqalib o’ziga xos ustuvor masalalarni aniqlash va ko’p 
muammolarni aniqlash va ko’p muammolarni yechishda qo’l kelmoqda. Hozirga qadar 
fanda biror ta’limotning bunday tezlik bilan keng ko’lamda tarqalishi kamdan - kam 
kuzatilgan holat bo’lib, bu narsani uning odamlar, hayvonlar hamda o’simliklar 
hayotida ustuvor ahamiyatga ega ekanligi bilan tushuntirish mumkin. 
Stress haqidagi ta’limot dastlabki yaratilgan davrlarda uning foydali va zararli 
bo’lishi haqida ma’lumotlar aniq berilgan bo’lsada, keyinchalik ko’pchilik stress faqat 
organizmga zarar keltiradigan omil undan qanday bo’lmasin qutilib olish yo’llarini 
izlash hamda ilojiga qarab hech qanday stress olmaslik lozim degan tushunchaga ega 

---