Bog‘lanish va bog‘lanish reaksiyalari. Kuch momenti

III.Ip, zanjir va qayishlar vositasidagi bog‘lanishlar. Agar jism ip, zanjir va qayishlar vositasida bog‘langan bo‘lsa, ularda hosil bo‘ladigan 𝑇^⃗⃗_𝐴, 𝑇^⃗⃗_𝐵 reaksiya kuchlariga taranglik kuchlari deyiladi. Taranglik kuchlari ip, zanjir, qayish bo‘ylab, ular osilgan nuqta tomon yo‘naladi (1.8-rasm).

1.7- rasm	1.8- rasm

3. Kuchning nuqtaga nisbatan momenti.

Jismning qo‘zg‘almas nuqta yoki o‘q atrofida aylanishi unga qo‘yilgan kuchning momentiga bog‘liq bo‘ladi. Bunda jismga qo‘yilgan kuchning momenti hisoblanadigan nuqta moment markazi, kuchning bu nuqtaga nisbatan momenti – moment markaziga nisbatan kuch momenti deyiladi.
Faraz qilaylik, shakl tekisligiga perpendikulyar o‘q atrofida aylana oladigan jismning A nuqtasiga 𝐹^⃗ kuch qo‘yilgan bo‘lsin. O‘qning shakl tekisligi bilan kesishgan nuqtasini O bilan belgilaymiz.
Jismning A nuqtasiga qo‘yilgan 𝐹^⃗ kuchning O nuqtaga nisbatan momenti deb, mos ishora bilan olingan kuch moduli F ni kuch yelkasi d ga ko‘paytmasiga teng kattalikka aytiladi (1.9a-rasm). Bunda O nuqtadan 𝐹^⃗ kuchning ta’sir chizig‘iga tushirilgan perpendikulyarning uzunligi 𝐹^⃗ kuchning O nuqtaga nisbatan yelkasi deyiladi.
Kuch momentining algebraik qiymati 𝑀₀(𝐹^⃗) bilan belgilanadi va u quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
M_o(F^⃗⃗) = ±F · d . (1.1)
Agar 𝐹^⃗ kuch jismni O nuqta atrofida soat strelkasi yo‘nalishida aylantirsa, kuch momenti musbat, aks holda, manfiy hisoblanadi (1.9a, 1.9b-rasmlar):

1.9a -rasm	1.9b-rasm