Bog’lanish kuchlari

Kristall panjara

Atom va molekulalarni yaqinlashishida, yuqorida keltirilgan bog’lanish kuchlarining tabiatiga qaramay, ular orasida bir xil umumiy xarakterga ega bo’lgan ta’sir saqlanadi:

- nisbatan katta masofalarda tortishish kuchlari (F_t) paydo bo’lib, zarrachalar orasidagi masofa qisqarishi bilan tez orta boshlaydi (206 – rasm, (2));

- nisbatan kichik masofalarda itarish kuchi (F_i) paydo bo’lib, r masofa qisqarishi bilan tortishish kuchiga nisbatan yanada tezroq orta boshlaydi (206– rasm, (1)). Har qanday kristallda bir tekislikda yotmagan uchta bosh yo’nalishlar mavjud, bu yo’nalishlarda bir xil vaziyatdagi qo’shni atomlar orasidagi masofalar vektorlar orqali belgilanadi. Cheksiz kristall panjarani har bir yo’nalishlarda, ularga karrali masofaga siljitish kristall panjaraning vaziyatini o’zgartirmaydi

Shuning uchun vektorlar translyatsiyaning eng kichik vektorlari yoki masshtab vektorlar deb ataladi, ularning sonli kattaliklari translyatsiya davrlari deb ataladi.