Bobur mirzoning hayoti va faoliyatiga oid mavzular ummonday cheksiz. Bu ummonda o‘nlab, yuzlab adabiy kemalar suzishi mumkin

www.ziyouz.com kutubxonasi 
90
Bobur boshini ko‘tardi. Ko‘z yoshidan yuzi nam. Tabib uning yelkasini siladi. 
— Amirzodam, shukur, onangiz, egachingiz salomat ekanlar. Ko‘p kuyunmang, boshingiz 
omon bo‘lsa, davlat topilur... O‘zingizni ehtiyot qiling, yana xastalanib qolmang! 
Bobur darvozaxonaga osilgan ustozini esladi-yu, ko‘ziga yana yosh quyilib keldi: 
— Pirim, meni kimlarga tashlab ketdingiz? Shunday odamni osib o‘ldirsalar?! Men 
ustozim uchun qasos olmog‘im kerak! Qasos! 
O‘rtanib gapirayotgan Boburning tili tutilmayotganidan tabib chol hayratga tushib, unga 
tikilib qoldi. 
— Oxirgi nafasim qolguncha olishurmen! 
Boburning yuzi qahru g‘azabdan bir oqarib, bir qizarib ketayotgan bo‘lsa ham so‘zlari 
ravon edi. Samarqandda Boburni tildan qoldirgan kasallik — g‘oyat kuchli bir ruhiy 
larzaning oqibati edi. Endi undan ham kuchliroq ruhiy larza Boburning tilida qolgan 
duduqlikni birdan yo‘q qilib yubordi. Dushmanlariga qarshi cheksiz bir nafrat va g‘azab 
unga kuch-quvvat bermoqda edi. 
— Xoinlar jazosini olur! Chekinish yo‘q! Odamlarni to‘plang! Hammaga ayting! Andijonga 
borurmiz! 
Bobur otini keskin burdi-yu, parishon bo‘lib tarqayotgan odamlarga qarab ketdi. 
XO‘JAND, MARG‘ILON, ANDIJON 
AMIR TEMUR SABOQLARI 
1 
Bobur mingan yoldor saman ot egasining iztiroblarini sezganday yugan suvlig‘ini asabiy 
chaynaydi, jilovni tortib, oldinga uchmoqchi bo‘ladi. Qosimbekning to‘riq qashqasi saman 
bilan yonma-yon yo‘rg‘alab boradi. Yo‘l Sirdaryoning baland qirg‘og‘idan kunchiqish 
tomonga qarab ketadi. Bobur tezroq Andijonga borib, ota yurtini Ahmad Tanbal 
istilosidan xalos qilishga oshiqadi. Qosimbek uni Xo‘jandda to‘xtab, kuch yig‘ishga, vazi-
yat yetilishini kutishga undaydi. 
— Amirzodam, Samarqanddan bemavrid yo‘lga chiqqan ekanmiz. Andijon choparini 
kutsak bo‘larkan. Endi shoshilmaylik! 
— Ustozim Xo‘ja Abdullani osib o‘ldirgan Tanbal onam bilan egachimni sog‘ qo‘ygaymi? 
Ularni kim qutqargay? 
— Parvardigor o‘zi qutqaribdir. Hazrat onangiz bilan egachingiz Andijondan Qo‘qonga 
kelibdirlar. 
— Kim aytdi? 
— Tohir ularni Qo‘qondan berida yo‘lda ko‘ribdir. Bir kecha Konibodomda tunab, keyin 
Xo‘jandga borurmiz deyishibdir. 
— Qo‘qon hali bizga tobe’mi? 
— Ha, shukur. Xo‘jand ham sizga xayrixoh! 
Bu xabarlar Boburga xiyol taskin berganday bo‘ldi. Qosimbek so‘zida davom etdi: 
— Onayizor sizni behad sog‘ingandirlar. Mulozimlar bilan peshvoz chiqib kutib olsangiz 
qanchalik shod bo‘lg‘aylar. Ungacha men Xo‘jand dorug‘asi bilan so‘zlashib, sizlarga joy 
hozirlagaymen. 
Boburning o‘zi ham o‘n oydan beri ko‘rishmagan onasi va egachisining iliq mehrlariga 
juda tashna edi. Qosimbekning so‘nggi taklifi ma’qul tushib, mulozimlari va ikki yuztacha 
qo‘riqchi navkarlari bilan Xo‘janddan Konibodom yo‘liga chiqdi. 

---

Yulduzli tunlar (roman). Pirimqul Qodirov