Бўлиш мумкин э уўК

Блокбастер фильмлар
камбағалликка чақиради...
Ишонаманки, сиз «Титаник» фильмини томоша 
қилгансиз. Биз мунозара қилаётган мавзу бўйича 
«Титаник»ни энг қўрқинчли, энг хавотирли фильм, 
десак муболаға бўлмайди.
Нима учун? Чунки у пул ва муваффақиятга нисбатан 
иш ончсизлик, қўрқув ва ўз хатти-ҳаракатларини 
чегаралаб қўйиш каби ҳиссиётларга асосланади.
« Т и тан и к » ҳар қ ад ам д а « К ам б аға л бўлиш
олижаноблик», «Бой бўлиш одобсизлик», «Пул бу 
зулм» каби кўрсатмаларни онгингизга сингдириб 
боради. Бу фильм сизга қанчалик ёққан бўлса, демак, 
бу ғояларни шунчалик яхши ўзлаштирибсиз. Шахсан 
менинг фикримча, бу киномотография тарихидаги энг 
зарарли фильм.
«Қўйсангчи, Гейж, - дерсиз. - Бу севги ҳақидаги 
фильмку. Ҳ аммаси киночилар томонидан ўйлаб 
топилган». Шундай бўлса ҳам фильмни менинг кўзим 
билан кўриб чиқайлик.
Аввал биз ғам-ғуссасиз авантюрист Жекни кўрамиз. 
Нима учун у беғам, чунки камбағал. Билетни карта 
ўйнаб ютиб олди ва кемага чиқди. Демак, бу биринчи 
дарс, камбағал одамлар беғам ва бахтли.
К ейин биз Роузни кўрам из. У ж уда бахтсиз 
кўринади. Нима учун, чунки бойвачча. Лекин зерикарли 
йигитга турмушга чиқиши керак. Эсласангиз, онаси 
Роузни бойвачча йигитга турмушга чиқишга ундайди. 
Чунки оила моддий барқарорлигини таъминлаш керак.
Бу иккинчи дарс, пул, бойлик учун қалбини сотишга, 
бахт-саодатидан воз кечишга тўғри келмоқда. Сюжет 
д а в о м и д а Роуз б и р и н ч и класс р е с т о р а н и д а
13
Р
е
нд
иГ
ейж

---

Р
ен
ди
 
Г
ей
ж
о в қ а т л а н а ё т га н и н и к ў р ам и з. У нинг атр о ф и д а 
бойваччалар бренди ичиб, сигаралар тутатиб, бўлар- 
бўлмас нарсалар ҳақида зерикарли суҳбат қуриб 
ўтиришибди. Шу вақт Жек пайдо бўлиб, Роузга: «Кел, 
учинчи класс каюталарига тушамиз, мен сенга қандай 
кўнгилхушлик қилишни кўрсатаман», дейди. Кейинги 
кадрларда ашула айтиб, ўйинга тушиб, хурсандчилик 
қилаётган камбағалларни кўрамиз, бу билан улар 
д и м о ғд о р б о й в а ч ч а л а р га н и сб атан одди й ва 
хурсандчиликларини намойиш этадилар. Бу ерда 
онгингизга нималар программалаштирилмоқда? Бой 
одамларнинг ичи тор, камбағаллар билан яшаш эса 
қизиқарли, шунинг учун халқ билан қўшилиб кетмоқчи 
бўлсангиз, яхшиси, камбағал бўлинг...
Кейин кема улкан муз бўлаги билан тўқнашиб 
кетади...
Бойваччалар қутқарувчи қайиқларга алдов ёки пора 
йўли билан ўтиб олиш га уринадилар. Роузнинг 
бойвачча қайлиғи қандайдир болани онасининг 
қўлидан тортиб олиб, бола баҳонасида қайиққа чиқиб 
олишга уринади. Қандайдир худбин бойввачча ўз 
жонини сақлаб қолиш учун онадан болани тортиб 
олмоқда. Бу кадрнинг қандай таассурот қолдиришини 
кўз олдингизга келтириб кўринг-а?
Камбағаллар пастки палубада сувга ғарқ бўлмоқда, 
бойлар эса қайиқларда қутулиб қолмоқда. Довюрак 
камбағал аёл болаларини тинчитишга уринмоқда: 
«Ҳозир биз черков гимнини хиргойи қилиб океан 
тубига ғарқ бўламиз».
Энди фильм охирига бир назар ташлайлик. Роуз 
тахминан 180 ёшда, камбағал, бечора набираси 
тинимсиз меҳнат қилади. Кампир Роузнинг баҳоси 40 
миллион долларли тақинчоғи бор. Уни набирасига

---

берса бўларди, бечоранинг ҳаёти яхшиланарди. У нима 
қилади? Шундай катта қийматга эга бўлган тақинчоқни 
сувга ташлаб юборади.
Шунча катта бойликни акулага ем қилади.
Фильм изчиллик билан «Пул - ёмонлик», «Бой 
одамлар зулмкор бўлишади», «Камбағаллик - яхшилик» 
каби ғояларни онгингизга сингдириш га ҳаракат 
қилади. Лекин бу ғоялар ҳақиқатдан қанчалик йироқ!
«Яхши, бу биргина фильм-ку», дейишингиз мумкин. 
Биттами? Келинг, яна бир неча кинохитларни кўриб 
чиқамиз. «Ургимчак одам» фильмини олайлик. Бу 
эпопеядаги биринчи фильмнинг энг асосий салбий 
қаҳрамони ким? Миллиардер бойвачча. Жеймс Бонд 
ҳақидаги барча фильмларнинг салбий қаҳрамони -
қандайдир бойвачча. Энди кўп оёқли қаҳрамонимизга 
қайтайлик.
Эсингизда бўлса, Питер Перкер охири қўшни қиз 
билан учрашди. Питер уни ғойибона севиб қолган. 
Иккови бир вақтда ахлат ташлашга чиқиб, бир-бирига 
кўзи тушади. Қиз Питер билан гаплашади ва улар 
орасида илиқлик пайдо бўлади. Кейин нима бўлади? 
Қандайдир йигит отаси совға қилган маш инада 
қи зн и н г уйи о л д и га келиб т ў х тай д и . Қиз 
хурсандлигидан, ахлат ва Питерни ташлаб, машинага 
ўзини отади ва ғойиб бўлади. Питернинг бир ўзи қайғу 
оламида, хўрланган ҳолда қолади. Шундан кейин 
бойваччалар ҳақида сизда қандай фикр ёки таассурот 
қолади? Ф ильмда П итер ам акисининг бир гапи 
диққатга сазовор. «Балки биз бой эмасдирмиз, лекин 
биз ростгўй инсонлармиз».
Бу билан нима демоқчи? Камбағал бўлганинг учун 
хурсанд бўл. Демак, сен ростгўй, олижаноб ва яхши 
одамсан, чунки бойларнинг барчаси алдамчи, сотқин 
ва ўғри!
15