Bozoriqtisodiyotigaoʻtish — anʼanaviyvarejalibuyruqbozliktuzumidagiiqtisodiymunosabatlardanbozormunosabatlarigaoʻtishjarayoni. Bu jarayoniqtisodiyzarurat, chunkianʼanaviyyokirejalibuyruqbozliktizimlaribarqaroriqtisodiytaraqqiyotnivaxalqfarovonliginitaʼminlayolmayqoladihamdaBozoriqtisodiyotigaoʻtishorqaliiqtisodiyravnaqqaerishishyoʻlitanlanadi. TarixanBozoriqtisodiyotigaoʻtishninguchyoʻlinikoʻrsatishmumkin: 1) anʼanaviy natural xoʻjaligiiqtisodiyotidanBozoriqtisodiyotigaoʻtish ; 2) qoloqvamustamlakaharakteridagiiqtisodiyotdanBozoriqtisodiyotigaoʻtish ; 3) rejalibuyruqbozlikiqtisodiyotdanBozoriqtisodiyotigaoʻtish Shunga koʻraBozoriqtisodiyotigaoʻtishning ilk klassikmodeli; mustamlakachilikzulmidanozodboʻlganOsiyova Afrika mamlakatlarimodeli; sobiqsotsialistikmamlakatlarmodelimavjud. Klassik model engkoʻhna model sifatidaYevropamamlakatlarigaxosboʻlgan. Bu yerdaBozoriqtisodiyotigaoʻtishkoʻpbosqichliboʻlib, asrlardavometgantabiiytarixiyjarayonshaklidakechgan. Dastlabanʼanaviy natural xoʻjalikmaydatovarxoʻjaligiga, buesaoʻznavbatidaasovbozoriqtisodiyomuraaylangan. Bozoriqtisodiyotigaoʻtish ga xosboʻlganqonuniyatlarYevropamamlakatlaridadastlabkisinovdanoʻtgan. Osiyova Afrika mamlakatlarimodeliniamalgaoshirishtoʻplangantarixiytajribagatayandi: anʼanaviyxoʻjaliknibozorxoʻjaligigaaylantirishmustamlakachilikzulmisharoitidametropoliyalartaʼsiridaboshlandivaularmanfaatigaxizmatqildi, bujarayonsunʼiyravishdatoʻxtatilmay, aksinchamamlakatlarozodlikkaerishgansharoitlarda ham davometdi, bozormunosabatlarioʻztabiatigamoyetushadiganiqtisodiyzamindan — xususiymulkchilikdanoʻsibchikdi, chetelningmoddiyvamoliyaviyyordamigatayandi. Bozoriqtisodiyotigaoʻtishjarayonitarixiysakrashshaklida, yaʼniYevropauchunmuqarrarboʻlgantarixiybosqichlarnioʻtamay, ularnichetlaganholdaanʼanaviyiqtisodiyotyoxudrivojlanmaganbozorxoʻjaligidanuningrivojlanganshakligaoʻtish sari bormoqda.
Agar biz xorijiydavlatlarningkorxonaxodimlariniboshqarishtajribasinihisobgaolsak, u holdaxodimlarniboshqarishning yapon uslubiodamgabo'lganhurmatningnamoyonbo'lishibilanajralibturadi, u umrbo'yiishgaqabulqilishtizimi, lavozimningunchalikfarqlanmasligitufaylishakllanadi. shuningdekkadrlarniboshqarishgatizimliravishdao'qitishvajalbqilish. Butunumrlikyollashxodimlarni "hammasibittaqayiqda" ekanini his qilishdamuhimahamiyatgaega. Shu bilanbirga, xodimlarningyuqoriqavatgako'chibo'tishlarivaishhaqinioshirishlariuchunko'plabimkoniyatlarmavjud. Ammo ishchilarningfarqlanishiahamiyatsiz, shuninguchunularvijdonlimehnatnifoydali deb bilishadi. Boshqatomondan, menejmentdaishtiroketishvaunio'rganishgabo'lgane'tibor, o'zishiningrolinitushunishniyaxshilaydi. Bu omillaryuqorimahsuldorlikka, yangiliklargajavobberishgavaoxir -oqibatjahonbozorlaridayuqoriraqobatbardoshlikkaolibkeladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |