Biznes muloqot va akademik yozuv

Biznes muloqot va akademik yozuv

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI



TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“O‘ZBEK VA RUS TILLARI” KAFEDRASI

HUSANOV NISHONBOY ABDUSATTOROVICH

XUJAQULOVA RA’NO SHARIPOVNA

“BIZNES MULOQOT VA AKADEMIK YOZUV” fanidan

O‘QUV-USLUBIY MAJMUA




TOSHKENT – 2018

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“O‘ZBEK VA RUS TILLARI” KAFEDRASI

HUSANOV NISHONBOY ABDUSATTOROVICH

XUJAQULOVA RA’NO SHARIPOVNA

“BIZNES MULOQOT VA AKADEMIK YOZUV” fanidan

O‘QUV-USLUBIY MAJMUA

Bilim sohasi:	100000	– Gumanitar
	200000	– Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq
Ta’lim sohasi:	110000	– Pedagogika
	230000	– Iqtisod
Ta’lim yo‘nalishlari:	5230600	– Menejment (xizmatlar sohasi);
	5230600	– Moliya;
	5230700	– Bank ishi;
	5230800	– Soliqlar va soliqqa tortish;
	5230900	– Buxgalteriya hisobi va audit (tarmoqlar bo‘yicha);
	5231200	– Sug‘urta ishi;
	5231300	– Pensiya ishi;
	5231500	– Baholash ishi;
	5232000	– Davlat byudjetining g‘azna ijrosi;
	5233700	– Investitsion loyihalarni moliyalashtirish;
	5233400	– Iqtisodiy xavfsizlik;
	5232800	- Elektron tijorat.

TOSHKENT – 2018

Husanov N.A., Xujaqulova R.Sh., “Biznes muloqot va akademik yozuv” fanidan o‘quv-uslubiy majmua. – T.: TMI, 2018. 391 b.
Ushbu o‘quv-uslubiy majmua Toshkent moliya instituti Kengashining

2018-yil «___» _____________dagi ___-sonli qarori bilan tasdiqlangan. “Biznes muloqot va akademik yozuv” fanining o‘quv dasturi asosida ishlab chiqilgan.

Tuzuvchilar:

Husanov N.A.	– “O‘zbek va rus tillari” kafedrasi mudiri, f. f.d., prof.
Xujaqulova R.Sh.	–“O‘zbek va rus tillari” kafedrasi katta o‘qituvchisi

Taqrizchilar:

Y.Qurbonova	–TIQXMMI, “Tillar” kafedrasi dotsenti, f.f.n.;
Rasulmuhamedova D.T.	– TMI “O‘zbek va rus tillari” kafedrasi dotsenti, f.f.n.

Fanning o‘quv-uslubiy majmuasi kafedraning 2018-yil «___» _____________­­­­­­­­dagi ___ sonli yig‘ilishi muhokamasidan o‘tkazilgan va Moliyaviy menejment fakultet Kengashida ko‘rib chiqish uchun tavsiya etilgan.

Kafedra mudiri N.Husanov
Fanning o‘quv-uslubiy majmuasi Moliyaviy menejment fakultetining Kengashi muhokamasidan o‘tkazilgan va institut o‘quv-uslubiy kengashida ko‘rib chiqish uchun tavsiya etilgan (2018-yil «___» _____________­­­­­­­­dagi ___ sonli qaror).

Fakultet dekani O.Astanakulov

Kelishildi:

O‘quv-uslubiy bo‘lim

boshlig‘i T.Baymuradov

O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor I.Qo‘ziyev

Fanning o‘quv-uslubiy majmuasi institut o‘quv-uslubiy Kengashining 2018-yil «___»_________dagi ___-sonli yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va tasdiqlash uchun tavsiya qilingan.

Fanning o‘quv-uslubiy majmuasi institut Kengashining 2018-yil «___»_________dagi ___-sonli majlisi bayoni bilan ma’qullangan.

MUNDARIJA

Kirish	5
O‘quvmateriallari
MA’RUZA MATNLARI	6
1-mavzu. “Biznes muloqot va akademik yozuv” fanining mazmuni va vazifalari.	6
2-mavzu. Biznes muloqot va nutqiy faoliyat	21
3-mavzu. Biznes muloqot shakllari	41
4-mavzu. Biznesda muloqot jarayoni va muhokama	62
5-mavzu . Jamoa o‘rtasidagi muloqot	80
6-mavzu. Mutaxassislikka oid so‘z va terminlarning imlosi, yasalishi va qo‘llanilishi	102
7-mavzu. Matn yaratishning o‘ziga xos xususiyatlari.	117
8-mavzu. Iqtisodiy hujjatlarni yaratish va yozish	138
9-mavzu. Iqtisodiyotda ilmiy matnlar yaratish	156
AMALIY MASHG‘ULOT MAVZULARI	175
1-mavzu. “Biznes muloqot va akademik yozuv” fanining mazmuni va vazifalari.	175
2-mavzu. Biznes muloqot va nutqiy faoliyat	181
3-mavzu. Biznes muloqot shakllari	192
4-mavzu. Biznesda muloqot jarayoni va muhokama	207
5-mavzu . Jamoa o‘rtasidagi muloqot	219
6-mavzu. Mutaxassislikka oid so‘z va terminlarning imlosi, yasalishi va qo‘llanilishi	230
7-mavzu. Matn yaratishning o‘ziga xos xususiyatlari.	238
8-mavzu. Iqtisodiy hujjatlarni yaratish va yozish	247
9-mavzu. Iqtisodiyotda ilmiy matnlar yaratish	251
ADABIYOTLAR RO’YXATI	257
MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI	259
Talaba portfoliosini yaratish bo’yisha tavsiyalar	259
GLOSSARIY	285
ILOVALAR	298
Fan dasturi	298
Ishchi fan dasturi Tarqatma materiallar	309 322
Testlar	354
O’quv-uslubiy majmuaning elektron varianti (diskda)

KIRISH
Oʻzbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach oʻtgan davr mobaynida respublikamizda ma’naviy-ma’rifiy, ijtimoiy, huquqiy va iqtisodiy sohalarda qator islohotlar oʻtkazildi. “Ta’lim toʻgʻrisida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”ning qabul qilinishi ta’lim tizimida jiddiy islohotlarning boshlanishiga asos boʻldi. Toshkent moliya institutida malakali va bilimdon iqtisodchilarni tayyorlash maqsadida oʻquv dasturlariga bir qator yangi fanlar kiritildi. “Biznes muloqot va akademik yozuv” ana shunday yangi fanlardan biridir. “Biznes muloqot va akademik yozuv” iqtisodiyot tili, iqtisodiyot terminologiyasi, iqtisodiy matnlar tuzish, notiqlik mahoratiga bag’ishlangan yangi fandir. Zero, shu kunga qadar bufanbirorta oliy oʻquv yurtida oʻquv dasturiga kiritilmagan edi. Holbuki, Toshkent moliya institutida “Biznes muloqot va akademik yozuv” fani ilgari, ya’ni 2007-yildan buyon talabalarga “Iqtisodiyotda texnik yozuv” nomi bilan oʻqitilgan edi.

“Biznes muloqot va akademik yozuv” fani boʻyicha 18 soatlik ma’ruza, 18 soatlik amaliyot mashg`ulotlarini qamrab olgan dastur ishlab chiqildi. Bu fan boʻyicha xorijda chop etilgan 20dan ortiq adabiyot ko`rib chiqildi va Stephen Baileyning “Akademic Writing” va Vikram Bisen Priyaning “Business communication” oʻquv qoʻllanmalarini tarjima qilib ijodiy foydalanishni ma’qul topdik. Chunki, Setefen Belli Derbil, Xottigim, Praga, Tokio universitetlarida “Akademik yozuv” fanidan saboq bergan. Oksford, Brayton, Singapur universitetlarida “Akademik yozuv” asosiy qoʻllanma sifatida oʻqitiladi. Biz Stephen Baileyning “Akademic Writing” qoʻllanmasining eng oxirgi 2015-yilgi 4-nashridan foydalandik.

“Biznes muloqot va akademik yozuv” fani kafedra uchun yangilik emas. Chunki, 1998-yildan 2006-yilgacha “Mutaxassislik tili” fani, 2007-yildan 2016-yilga qadar “Iqtisodiyotda texnik yozuv” fanidan saboq berilgan.

“Biznes muloqot va akademik yozuv” fani talabalarda zamon talablariga mos ravishda biznesdagi muloqot madaniyatini shakllantirish va rivojlantirish, ilmiy savodxonlikni takomillashtirishdan iborat. Hozirgi zamonda iqtisodiy oliy ta’lim “Biznes muloqot va akademik yozuv” fanining keng qo‘llanishini talab qiladi. “Biznes muloqot va akademik yozuv” fani notiqlik, nutq turlari, nutqiy faoliyat, nutqning kommunikativ sifatlari, nutqiy etiket, nutq tuzish usullari, nutqning tarkibiy qismlari, notiqlik masalalarini, shuningdek, iqtisodiy matnga so’z va atamalarni tanlash, matnlarni tuzish, ularni kengaytirish va qisqartirish, matnlarni tahlil va tahrir qilish, iqtisodiyotga oid hujjatlarni to’g‘ri yozish va yaratish kabilarni qamrab olgan.