|
So‘g‘d shumtoli-
|
Balandligi 12-15 m ga yetadigan tanasining katta qismi notekis, qo‘ng‘ir, g‘adir-budur po‘stloq bilan qoplan-gan daraxt. Shox-bu-toqlari keng yumaloq. Novdalari qoramtir-qo‘ng‘ir, kulrang, juda yo‘g‘on, qisqargan, mahkam tutashgan.
|
Tuproq sharoitiga kam talabchan. Yetarlicha qurg‘oqchilga chidamli.
|
Turkumlar yaratish va yakka xolda ekish uchun tavsiya qilinadi.
|
Avtomobil yo‘lini obodonlashtirish va jihozlashda atrof muhit va texnika xavfsizligi qoidalari.
Xarakat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqishda avtomobil transpolrti ishini samaradorligini oshirish masalalari atrov muxitni muxofaza qilishni va tabiiy boyliklardan oqilona foydalanishni xisobga olib hal etilishi kerak. Atrof muxitni muhofaza qilish talablarini hisobga olishning eng samaraliroq yo‘llardan biri deb, yo‘l o‘q chizig‘ini oqilona o‘tkazishni xisoblash lozim.
Mavjud manzarani eng ko‘p saqlash, xar qanday darajali avtomobil yo‘l loyixasini ishlab chiqishda uni bezatish va boyitish maqsadida manzarali loyixalash asoslaridan keyin foydalanishga xarakat qilish zarur.
Axolini transport shovqinidan, zirillashidan avtomobil dvigatelining ishlab chiqargan gazlaridan va avtomobil transport va yo‘lidan foydalanishda yuzaga keladigan boshqa zararli moddalardan ximoyalash uchun, yo‘llarni axolii yashash joylarni aylanib o‘tib, kelajakda 1000 avt/sut dan ortiq xarakat jadalligiga mo‘ljalab o‘tkazish tavsiya etiladi. Yo‘l va yashash binolari orasidagi eng kichik ruxsat etilgan masofani taxminan quydagicha qabul qilinadi:
10-jadval
xarakat jadalligi ming avt/soat
|
0,1
|
0,2
|
0,4
|
0,6
|
0,8
|
1,0
|
1,5
|
2,0
|
5,0
|
binoga eng kichik masofa m
|
150
|
250
|
375
|
475
|
550
|
630
|
750
|
800
|
1100
|
Yo‘l va aholi yashash joylari yoki alohida turgan kasalxona, sanatoriya dam olish uylari bolalar oromgoxlari, bolalar bog‘chasi, maktablar, dam olish zonalari orasida yetarli darajada katta buferli mintaqani ta’minlashni iloji bo‘lmaganda transport shovqinidan ximoyalash bo‘yicha maxsus tadbirlar ko‘zda tutilishi kerak.
Mavjud o‘simlik va hayvonot dunyosini saqlash maqsadida quydagilar tavsiya etilaldi:
Yo‘lni o‘q chizig‘ini o‘tkazishda qiymatli tabiy majmualarini, avalambor qo‘riqxonalarini kesib o‘tishni, xayvonlarni shakillangan ovqatlanish joylari vo ko‘chib o‘tish yo‘llarini buzishdan saqlanish kerak;
Harakat xavfsizligini oshirish bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqishda o‘simlik vo hayvonot olamiga nomaqbul ta’sir etishi mumkin bo‘lgan materiallarni va moddalarni ko‘zda tutmaslik.
Yo‘lga xayvonlarni chiqishini vo bu bilan bo\liq xodisalarni oldini olish bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqish; Yo‘lni to‘siqlar xayvonlarni qUrqituvchi katafodlar bilan xayvonlarni yo‘lni kesib o‘tish uchun maxsus yo‘llarni bunyod etish.
Yo‘lning texnik va manzarali ko‘kalamzorlashtirish uchun shu manzaraviy mintaqavlar uchun tavsifli bo‘lgan aloxida qiymatga ega bo‘lmagan o‘simlik turlaridan foydalanish;
Xarakat xavfsizligini oshirish vo atrof muxitni ximoyalash talablarini bir voqtda xisobga oladigan oqilona xulosalarni texnik iqtisodiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha, ularni solishtirshi yo‘l orqali, turli loyixalash uslublari bilan aniqlanish zarur.
Avtomobil yo‘llarida obodonlashtirish va jixozlash ishlarni bajarishda texnika xavfsizligiga katta ahamiyat berilishi kerak bo‘ladi, chunki bu inson hayoti bilan bog‘liq. Ish boshlanishidan oldin texnika xavfsizligi bo‘yicha instruktaj o‘tilishi kerak.
Xulosa
Men bitiruv malakaviy ishi mavzusi uchun Toshkent viloyatidagi 1b toifali M 34 ,, Toshkent-Dushanbe '' avtomobil yo'lining 56-61 km boʻlagini obodonlashtirish va jihozlash loyihasini ishlab chiqish tanladim.
Ushbu BMI ni bajarishda avvalo yo’l joylashagan hudud tabiiy iqlim sharoitini o’rganib chiqdim. Bu o’rganishlarim natijasiga qarab Toshkent viloyat iqlim sharoitiga mos keluvchi daraxt, buta va yarim buta turlarini tanlab oldim.
Me’yoriy hujjatlardan mavjud yo’lning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari, avtomobil yo‘lini jihozlashga qo‘yiladigan talablar avtomobil yo‘llarida xizmat ko‘rsatish inshootlarini loyihalash, yo‘l belgilarini o‘rnatish masofasini hisoblash, yo‘l to‘siqlarini o‘rnatish daraxt va butalar turini tanlash va yo‘l uchastkasini ko‘kalamzorlashtirish bo‘yicha talablarni o’rganib chiqdim.
Avtomobil yo’llarini ko’kalamzorlashtirish hamda Toshkent viloyati iqlim sharoitlaridan kelib chiqib, ko’kalamzorlashtirish ishlari bo’yicha 10 turdagi daraxt, 10 turdagi manzaraviy baland daraxtlar, 10 turdagi yarim buta, 10 turdagi buta tanlab oldim va tavsiyalar ishlab chiqdim.
Avtomobil yo’lini obodonlashtirish va jihozlash, yo’lning bog’lanosh xarita sxemasini chizishda AutoCAD dasturidan foydalandim.
Bitiruv malakaviy ishimni bajarish davomida olgan bilim ko’nikmalarimdan kelgusida amaliyotga qo’llab, soha bo’yicha yetuk kadr bo’lishga intilaman.
Do'stlaringiz bilan baham: |
