Bitiruv malakaviy ishi Mavzu: Borland Delhpi dasturlash tizimida ishlash asoslari

Obektlar inspektori. Obektlar inspektorini vazifasini bir misolda ko’rib chiqamiz (8-rasm).
1. File menyusidan New project punktini tanlaymiz.
2. Sungra formaga TMemo, TButton va TListBoh obektlarini joylashtiramiz.
1. TMemo va TListBoh obektlarni belgilaymiz.

Ikkita yoki undan ortiq obektlarni belgilash uchun ihtiyoriy bitta obekt belgilanadi. So’ngra [Ctrl] tugmachasini bosgan holda qolgan obektlarda sichqonchani chap tugmachasi bosiladi. Belgilangan obektlar ustida turli hil amallarni bajarish mumkin. Masalan: obektlarni balandligini (Height) va kengligini (Width) bir hil bo’lishi uchun Edit menyusidagi Size punkti tanlanadi. Hosil bo’lgan oynaning ikkala tomonidagi Grow to largest maydonlariga nuqta qo’yiladi va OK tugmachasi bosiladi (9-rasm.).
Agar obektlarni gorizontal bo’yicha tenglashtirmokchi bo’lsak, Edit menyusidagi Align punkti tanlanadi. Hosil bo’lgan oynada Centers in window maydoniga nuqta qo’yiladi va OK tugmachasi bosiladi (10-rasm).

9-rasm. 10-rasm.
Bu bajarilgan amallar natijasida belgilangan obektlarni obektlar inspektori hususiyatidagi mos qatorlarida biz o’zgartirgan qiymatlar aks etib turgan bo’ladi.
Belgilangan obektlarni rangini o’zgartirish uchun obektlar inspektori hususiyatidagi Color qatoridan foydalaniladi.
Yuqoridagi misolda TMemo obektidagi belgilarni shriftini o’zgartirish uchun obektlar inspektori hususiyatidagi Fonts qatoridan foydalaniladi. Qolgan amallarni huddi Word matn muharriri dasturidagidek bajarish mumkin.
Delphi dasturlash tizimida tuzilayotgan dastur proekt deb ataladi. Proektni saqlash uchun ikkita faylning saqlash talab qilinadi: birinchisi - bu modul, ikkinchisi - bosh proekt faylidir. Modul fayli .’as, proekt fayli .d’r kengaytmasiga ega bo’ladi.
Standard komponetlar palitrasidagi bazi obektlar bilan qisqacha tanishib chiqaylik.