Биринчи пири муршид

Хожа Али Ромитаний (Хожаи Азизон номи билан ҳам аталган) (Ромитан тумани Қўрғон қишлоғи -1195/1324) – “Хожагон Нақшбандия” тариқати вакили.Тўқувчилик билан машғул бўлган. Хоразмда бир муддат яшаб, хонақо очган ва “Хожагон” тариқатини мазкур ҳудудда тарқатган. Маънавий устози Маҳмуд Анжир Фағнавийдир.У эса, ўз навбатида Хожа Муҳаммад Бобойи Самосийнинг устози ҳисобланади. Ундан бизгача “Маноқиби Хожа Али Азизон Ромитаний“ асари етиб келган. Асарда унинг тасаввуф аҳлининг ахлоқ-одоби, Хожагон тариқати қонун- қоидалари билан боғлиқ қарашлари, панд насиҳатлари жамланган. Хожагонлик тариқатининг 10 шарти баён қилинган “Рисолаи Ҳазрати Азизон“ номли кичик ҳажмли асар ҳам Ромитанийга нисбат берилади. Ромитаний Сарибўстон қишлоғи (Қўрғон қишлоғи яқини)да дафн этилган.
“Хожа Али Ромитаний” номидаги масжид 2004 йилда ҳашар йўли билан қурилган. Унда дарвозахона, жомеъ масжиди, мақбара ва миллий услубда қурилган айвон, ҳовуз ва тошқудуқ, меҳмонхона ва ошхоналар мавжуд. Бундан ташқари, бу ерда иккита меҳмонхона, қудуқ ва масжид атрофида мевали дарахтлардан иборат махсус боғ ҳам ташкил этилган. Қўрғон қишлоғидаги ушбу жомеъ масжидда жума намозлари, Рамазон ва Қурбон ҳайити намозлари адо этилади. Намозхонлар учун эркаклар ва аёллар таҳоратхонаси мавжуд. Моҳир наққош усталар таклиф этилиб, 2014 йил кузида Хожа Али Ромитаний мақбарасидаги қабр тоши янгиланди. Айни пайтда қурилиш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилмоқда.
Хожа Али Ромитаний меъморий мажмуасига ташриф буюрган сайёҳлар орасида Туркманистоннинг Чоржўй шаҳридан “Етти пир”га велосипедда келган 68 ёшли зиёратчи, меҳнат фахрийси Эргаш ота Очилов ўз хурсандчилигини яшира олмади. Бу ердаги жомеъ масжидида бир вақтнинг ўзида 160 нафар зиёратчи намоз ўқиши учун яратилган шароитларни кўриб, кўнгли равшан бўлганини таъкидлади. Шунингдек, эски мақбара қайта таъмирланаётгани, таҳоратхона, кушхона, худойихона каби бинолар қурилаётганини таҳсинга сазовор иш деди.
Халқ тилида Азизон номи билан юритиладиган Хожа Али Ромитаний мажмуасига кираверишда янги дарвозахона яқинда қуриб битказилган. Мажмуа атрофида янгитдан қад ростлаган “Қурғон” меҳмонхонаси кўркидан ҳам кўз қувнайди.
Мазкур қадамжога ҳар куни 120 нафар маҳаллий, 20 га яқин хорижий зиёратчи қадам ранжида қилишар экан.
Ромитан туманида жойлашган яна бир пир Хожа Али Ромитанийнинг шогирди