Bir cho’michli ekskavator bilan xandaq qazish texnologiyasi

Agar yer-tuproq qatlam qum 
yoki qumoq jinsli bo’lsa, tekis pichoqli cho’mich, agar loy, loysimon qattiq tuproqdan 
tuzilgan bo’lsa, so’yloq tishli cho’michlar qabul qilinadi. 
Yuqoridagi jadvallarda keltirilgan ko’rsatkichlar va shartlarga asosan kamida ikki 
turli ekskavator tanlanib ularning texnik-qtisodiy krsatkchlari aqqoslanadi va iqisodiy 
samarador variant ish bajarish uchun tavsiya etiladi. 
Buning ucun har bir ekskavator vositasida kotlovan qazib 1m
3
tuproqqa ishlov 
berishda sarflanuvchi yalpi 
xarajatlar bahosi
aniqlanadi (7). 
,
(7) 
bunda, 1,08 ustama xarajatlar koeffisenti, 
B
mas-sm
-ekskavatorlarni bir smeneda ishlatilish 
bahosi (2jadval, $ hisobida), 
U
mash-sm
-har bir mashinanini bir smenalik ish unumdorligi, 
bunda ekskavator yerdan tuproqni qazib yon tomondagi bosh joyga to’dalashi yoki 
avtoulovga ortib byerishi ko’zda tutilgan. Bu ko’rsatkichlar quyidagi (8) formuladan 
aniqlasa bo’ladi: 
Yer-tuproq ishlari umumiy hajmiga nisbatan ekskavator kovushining sig’imini tanlash,3 jadval 
Kotlovan (xandaq) qazishda yer-tuproq 
ishlari umumiy hajmi, m
3
Shu hajmga mos keluvchi ekskavator kovushining 
sig’imi, m
3
500 gacha 
0.15 
500…1500 gacha 
0.24-0.3 
1500…5000 gacha 
0.5 
2000…8000 gacha 
0.65 
6000…11000 gacha 
0.8 
11000…15000 gacha 
1.0 
13000…18000 gacha 
1.25 
18000…22000 gacha 
1.6 
22000 dan ortiq bo’lsa
2.5 

---

, (8) 
bunda, 
V
k
- kotlovan yer-tuproq hajmi, 
- pandusni qazishdagi tproq ishlari hajmi, (m
3
); 
–shu kotlovanni qazishga mashina tomonidan sarflanuvchi smenalar soni (9): 
(9) 
bunda, 
T
-kotlovanni qazish muddati (topshiriqdan olinadi); 
– bir sutkada tashkil qilingan 
ish smenasi (2 smenali ish tartibi qabul qilinadi). 
Solishtirilayotgan har bir ekskavator haqqida xulosa qilish uchun ular tomonidan 1 
m
3
tuproqni qazib ishlov byerishda sarflangan