Bir cho’michli ekskavator bilan xandaq qazish texnologiyasi

БИР ЧЎМИЧЛИ ЭКСКАВАТОР ОДИМЛАБ (ЛОБОВАЯ ПРОХОДКА) 
УСУЛИДА ҚАЗИШ СХЕМАСИ 
 
 
 
 

---

 
 
2-расм. Тўғри бир чўмичли экскаватор воситасида хандақни илгарланма усулда 
қазиш: 1-экскаватарнинг ҳаракатланиш йўли, 2-экскаваторнинг тўхташ жойи, 3-
бурилиш бурчаги, 4-забойнинг оғирлик маркази, 5-автоулов самосваллар. 
2-расм. б) 1-1 КЎНДАЛАНГ ҚИРКИМ

---

---


Xavfsizlik texnikasi

 
Bino poydevorini qurish uchun avvalo er tuproq ishlari bajariladi. Quriladigan 
bino yerto’lali yoki yerto’lasiz bo’lishiga qarab, poydevor asosini barpo etish uchun 
xandaq (kotlovan) yoki o’ra (transheya) qaziladi.Er-tuproq ishlari ham o‘ziga xos 
murakkab jarayon hisoblanadi. Er sathida qazish ishlari boshlanayotganda, loyihadagi 
maydon ostida portlash xavfi bo’lgan tizimlar bor- yo’qligi aniqlanadi. Aniqlangan 
taqdirda tegishli tashkilotlardan ruxsat olinadi va ruxsat olinmaguncha ishlar 
vaqtinchalik to’xtatib turiladi.

Agar er osti kommunikasiya tizimlari (gaz, suv va oqova quvurlari, elektr, 
telefon, radio kabellari) o’tgan joylarda er qazishga to’gri kelgan hollarda, dastlab 
tegishli tashkilotlardan ruxsat olinadi, hamda ishlarni xavfsiz o’tkazish tadbirlari 
tuzililib, zarur joylarga belgi va yozuvlar o’rnatiladi. Shuningdek joylardan yuqori 
kuchlanishli elektr kabellari va gaz quvur uzatmasi o’tgan bo’lsa, ish yurituvchi va 
ustalar (masterdan tashqari elektr yoki gaz xo’jaligi xodimlari)nazorati ostida ish 
boshlanadi. Bu joylarda er qazilayotganda lo’m, kirka, bolg’a kabi zarbali 
asboblardan foydalanish taqiqlanadi.

Ekskavatorlar vositasida er qazish ishlari bajarilayotganda ishchilar ekskavator 
tug’ining xavfli harakat zonasidan tashqarida bo’lishlari kerak.

---


Buldozer va skreperlar bilan ishlanayotganda, ular kotlovanga ag’darilib 
tushmaslik choralari ko’riladi. Namgarchilik va yog’in-sochin davrida kotlovan 
yaqinida harakat qilayotgan avtomashinalar yo’liga shag’al yoki temir-beton plitalar 
yotqizilishi lozim.

Er qazish ishlarini bajarayotgan ishchilar ish davomida maxsus kiyim bosh va 
shaxsiy hiomoya vositalaridan foydalanishlari, yuk ko’tarish normalari hamda 
xavfsizlik-texnikasi qoidalariga qatiyan rioya qilishlari lozim.
